Nieuwsflits Stad en Regio

Het ministerie van VRO kijkt niet alleen naar de aantallen nieuwe woningen die gebouwd moeten worden, maar probeert tevens in kwalitatief opzicht de ruimtelijke ordening in Nederland op een hoger plan te brengen. In 2024 verschenen twee publicaties over het programmeren en ontwerpen aan stationsgebieden en naoorlogse woonwijken. Deze zijn nu geactualiseerd, aangevuld met nieuwe instrumenten en voorzien van voorbeelden uit diverse gemeenten. (Gebiedsontwikkeling.nu, 10 maart 2025)

Het aantal personen en kinderen in armoede in Nederland neemt af sinds 2018. Het aantal mensen met een inkomen van minder dan 30% onder de armoedegrens is de afgelopen jaren echter hetzelfde gebleven. Daardoor loopt de doorsnee armoede-intensiteit op. De groep mensen in Nederland die dieper in de armoede zit, bestaat vaak uit huishoudens met inkomen uit werk (loon of zelfstandig). Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) naar armoede-intensiteit. (Persbericht CPB, 11 maart 2025)

TNO onderzocht de impact van stijgende energieprijzen op energiearmoede in Nederland in 2025. Aan de hand van drie prijsscenario’s maakte TNO een inschatting van het aantal huishoudens met energiearmoede. In de studie worden de effecten van stijgende energieprijzen doorgerekend met en zonder steunmaatregelen. (TNO Nieuws, 06 maart 2025)

In samenwerking met het CBS en TNO onderzocht Simone Smits tijdens haar master Bio-informatica aan de Leiden Institute of Advanced Computer Science (Universiteit Leiden) de verbanden tussen diabetes type 2 enerzijds en sociale netwerken, levensstijl, sociaaleconomische status en leefomgeving anderzijds. Onlangs rondde ze haar onderzoek succesvol af. (CBS, 06 maart 2025)

Hoe draagt ruimtelijke inrichting bij aan sociale cohesie? Onder meer met vlakke tegels, meerdere toegangswegen, goede verlichting en weinig leegstand, zegt TNO. Het instituut presenteert een stappenplan voor stadswerkers en beleidsmakers. ‘Bijna 1 op de 2 volwassenen voelt zich eenzaam en mist hechting met de buurt.’ (Stadszaken, 06 maart 2025)

De natuur gaat achteruit door de slechte kwaliteit van het watersysteem. Dat blijkt uit onderzoek van Natuurmonumenten naar de toestand van het water in elf natuurgebieden. Verdroging, vervuiling, en verzuring bedreigen kwetsbare planten en dieren, met ernstige schade als gevolg. (Natuurmonumenten, 05 maart 2025)

Gebiedsontwikkelaar AM sloeg de handen ineen met de Hartstichting en het Kenniscentrum Sport en Bewegen om de kennis over gezonde leefpatronen en -omgevingen te bundelen in de inspiratiegids ‘Buurt in Beweging’. Daarnaast passen zij hun gedeelde kennis in nieuwe gebiedsontwikkelingen toe. Wat halen deze partijen uit zo’n bijzondere samenwerking? (Gebiedsontwikkeling.nu, 11 maart 2025)

In 2023 is ruim 657 miljoen ton aan gevaarlijke stoffen vervoerd over Nederlandse territoriale wateren, (spoor)wegen en door pijpleidingen. Dat is 3,6 procent minder dan in 2022 en het laagst vervoerde gewicht sinds 2015. Vooral het binnenlands vervoer van gassen is afgenomen. (CBS, 06 maart 2025)

TNO presenteert de nieuwe editie van 'Geology of the Netherlands', een uitgebreid standaardwerk over de ondergrond van Nederland. Het boek geeft inzicht in de geologie van de laatste 420 miljoen jaar en de toepassingsmogelijkheden van de Nederlandse ondergrond. De kennis van 90 experts is in het boek samengebracht. De grote hoeveelheid kennis die het boek bevat, toont impliciet aan dat de aardwetenschappen van cruciaal belang zijn om uitdagingen zoals de energietransitie en klimaatverandering aan te kunnen gaan. (TNO Nieuws, 11 maart 2025)

De Europese Commissie heeft woensdag haar besluit uitgebracht over de procedure die het kabinet volgt om de geluidshinder rond Schiphol terug te dringen. Brussel concludeert dat Nederland de procedure in acht heeft genomen, behalve voor enkele punten. (Persbericht ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 05 maart 2025)

De provincie Utrecht wil tot 2040 zo’n 120.000 woningen en 127 tot 174 hectare aan bedrijventerreinen realiseren, terwijl het geen beeld heeft van de gevolgen voor natuur, milieu en leefbaarheid. Dat zegt de Commissie voor de milieueffectrapportage in haar advies over het milieueffectrapport bij het ontwerp van het Provinciale Programma Wonen en Werken. (Commissie voor de Milieueffectrapportage Nieuws, 10 maart 2025)

Haan & Laan recenseren gebiedsontwikkelingen in Nederland. Mooie plannen genoeg, maar hoe pakken ze in werkelijkheid uit? In deze aflevering Schalkwijk Midden in Haarlem: “Grootstedelijk wonen, robuuste gebouwen en subtiel ingerichte publieke ruimte.” (Gebiedsontwikkeling.nu, 05 maart 2025)

De VNG steunt de uitgangspunten van de Wet versterking regie volkshuisvesting. Maar door de tweede nota van wijziging is het wetsvoorstel verzwakt. Zo houden de voorstellen voor het woningbouwprogramma geen rekening met de regionale woningbehoefte. De VNG heeft een verbetervoorstel naar de Kamer gestuurd. (VNG Nieuws, 10 maart 2025)

Het in Rotterdam gevestigde Atelier van Berlo heeft met het ontwerpend onderzoek Ruimtegenoten gekeken naar oplossingen voor de druk op de Nederlandse woningmarkt, met een focus op de discrepantie tussen beschikbare woningtypen en de behoeften van een vergrijzende bevolking. Het bureau onderzocht hoe de bestaande woningvoorraad beter is te benutten. (Architectenweb Nieuws, 06 maart 2025)

Het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen (NFBK) start 1 juli 2025 met een budget van € 100 miljoen euro. Het kabinet stelt 30 miljoen euro extra beschikbaar bovenop het eerdere budget van 70 miljoen euro. Het fonds biedt ontwikkelaars ondersteuning om woningen voor een lagere prijs dan de marktwaarde te kunnen verkopen aan starters. De maximale kopersondersteuning per woning is 70.000 euro. Starters met een middeninkomen hebben zo meer kans om een nieuwbouwwoning te kopen. (Persbericht ministerie van VRO, 10 maart 2025)

In 2022 werd bijna 7 procent van alle vrijgekomen corporatiewoningen toegewezen aan huishoudens met statushouders. Deze huishoudens lieten minder vaak een vrije woning achter dan huishoudens zonder statushouders. Van alle huishoudens die verhuisden naar een corporatiewoning en geen vrije woning achterlieten, was 12 procent een huishouden met statushouders. (CBS, 07 maart 2025)

Er kunnen de komende jaren bijna 2.300 woningbouwplannen, goed voor ruim 248.000 woningen, starten in Zuid-Holland. In de jaarlijkse cyclus heeft Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland 5 regionale woningbouwprogramma’s voor de periode 2025 t/m 2032 vastgesteld. (Persbericht provincie Zuid-Holland, 11 maart 2025)

De gemeenteraad van Alkmaar heeft het bestemmingsplan Poort van Oudorp vastgesteld. Dit plan omvat de ontwikkeling van 154 woningen, 2.000 m2 aan bedrijfsruimte en een parkeervoorziening. Tot 2005 vond je hier de kaasopslag van zuivelcoöperatie Campina. Dit deelgebied is onderdeel van de transformatie van het voormalig bedrijventerrein Oudorp in Alkmaar naar een gemengd stedelijk gebied met in totaal 2.300 nieuwe woningen. (Persbericht gemeente Alkmaar, 07 maart 2025)

Digitalisering door het mkb, het gebruik van digitale innovaties en de kwaliteit van de digitale infrastructuur zijn verbeterd. Tegelijkertijd ligt het tempo te laag om Nederland bij de wereldtop te houden, is er een significant tekort aan ICT-specialisten en blijven private investeringen in de digitale infrastructuur achter. Dat blijkt uit de voortgangsrapportage van de kabinetsstrategie Digitale Economie waarmee de ministerraad heeft ingestemd op voorstel van minister Beljaarts van Economische Zaken. (Persbericht ministerie EZ, 07 maart 2025)

Donderdag 6 maart presenteerde kwartiermaker Jakob Klompien de concept economische agenda voor Groningen en Noord-Drenthe. De agenda kwam tot stand door samenwerking van de rijksoverheid met gemeenten en de provincies Groningen en Drenthe. (Persbericht ministerie van BZK, 07 maart 2025)

Toerisme en recreatie spelen een belangrijke rol in de provincie Groningen. Dat blijkt uit onderzoek naar de vrijetijdseconomie onder inwoners, bezoekers en bedrijven, uitgevoerd in opdracht van de Groninger gemeenten en provincie. De resultaten laten zien dat er een breed draagvlak is onder inwoners voor toerisme in Groningen. De vrijetijdssector is niet alleen een economische motor, maar draagt ook bij aan de leefbaarheid en het voorzieningenniveau in de regio. (Persbericht provincie Groningen, 06 maart 2025)

De uitstoot van luchtverontreinigende stoffen is de afgelopen decennia sterk gedaald en zal de komende jaren naar verwachting blijven dalen. Daarmee is de kans heel erg groot dat Europese emissiedoelen voor de luchtverontreinigende stoffen in 2030 worden gehaald. Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot door onder meer het vervallen van de derogatie, liggen wettelijke nationale doelen voor stikstofdepositie op natuur ver buiten bereik. Dit concludeert het PBL in Emissieramingen Luchtverontreinigende Stoffen (ERL) 2025. (Planbureau voor de Leefomgeving, 06 maart 2025)

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 5 maart 2025 het advies vastgesteld over het wetsvoorstel om de Omgevingswet te wijzigen voor het legaliseren van zogeheten PAS-projecten. Met het wetsvoorstel wil de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur zo spoedig mogelijk een programma vaststellen met maatregelen om PAS-projecten te legaliseren. Het doel van het wetsvoorstel is om voor alle PAS-projecten een concreet uitzicht te bieden op een adequate oplossing. De Afdeling advisering is er niet van overtuigd dat deze doelstelling met dit voorstel daadwerkelijk kan worden bereikt. (Persbericht Raad van State, 10 maart 2025)

De elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen zoals zon, wind en biomassa steeg in 2024 met 10 procent naar 61 miljard kWh. De productie uit fossiele bronnen daalde met 4 procent. Hierdoor waren hernieuwbare bronnen goed voor ongeveer de helft van de totale elektriciteitsproductie. Tijdens de zonnige en winderige aprilmaand was dit zelfs 63 procent. Voor het derde opeenvolgende jaar voerde Nederland meer elektriciteit uit dan het invoerde. (CBS, 10 maart 2025)

De 702 lokale energiecollectieven in Nederland leveren inmiddels stroom voor een half miljoen huishoudens. Deze bewonersbeweging kampt echter met vertraging waardoor de potentie niet volledig wordt benut, zo blijkt uit de tiende Lokale Energie Monitor van Klimaatstichting HIER. (HIER, 11 maart 2025)

De Europese Unie heeft strengere regels voor luchtvervuiling vastgesteld. Deze dragen bij aan gezondere lucht. Als gevolg moeten provincies en gemeenten vanaf 2030 eerder ingrijpen als de luchtvervuiling te groot wordt. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor de vergunningverlening van woningbouw en industrie. Vooral in steden en gebieden met veel industrie of veehouderijen zal minder mogelijk zijn. Het Interprovinciaal Overleg en de VNG willen dat het kabinet met een landelijke aanpak komt om de luchtkwaliteit te verbeteren. Dit plan moet juridisch bindend zijn. Daarnaast is voldoende geld nodig om de maatregelen uit te voeren. (IPO Nieuws, 06 maart 2025)

Minister Keijzer heeft minimumeisen uitgewerkt voor de energieprestatie van huurwoningen en utiliteitsgebouwen zoals scholen en kantoren. Eigenaren van huurwoningen met een energielabel E, F of G moeten hun pand uiterlijk op 1 januari 2029 verduurzamen naar minimaal energielabel D. (Persbericht ministerie van VRO, 07 maart 2025)

- Kamerbrief Uitrol Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen (NFBK)
- Kamerbrief over verduurzaming gebouwde omgeving
- Kamerbrief met visie op stedelijk groen en reactie op onderzoek 'Tekort aan groen in Nederlandse Steden'

- Kabinetsreactie pleidooi Maatschappelijke Alliantie
- Kamerbrief over voorhang ontwerpbesluit tot wijziging van het Omgevingsbesluit
- Aanbiedingsbrief bij kwalitatief onderzoek energiearmoede

- Kamerbrief voortgang Strategie Digitale Economie
- Kamerbrief over concept Economische Agenda voor Groningen en Noord-Drenthe

- Aanbiedingsbrief bij interdepartementaal beleidsonderzoek bekostiging van de elektriciteitsinfrastructuur

Een nieuw rapport van de Commissie belicht strategieën voor een ambitieuzer en samenhangender Europees spin-off ecosysteem. Het innovatiepotentieel van universitaire spin-offs wordt nog niet volop benut. Het verslag wil hier met inzichten en aanbevelingen, zoals aanpassingen in academische investeringsmodellen, verandering in brengen. (Neth-ER, 05 maart 2025)

The use of renewable energy sources in heating and cooling continues to increase in the EU, with the share of energy from renewables in those areas reaching 26.2% in 2023, the highest value since the time series started in 2004 (11.7%). The share increased by 1.2 percentage points (pp) compared with 2022 (25.0%). EU directive 2023/2413 of 18 October 2023 on the promotion of the use of energy from renewable sources requires EU countries to increase their annual average share of renewables in heating and cooling by at least 0.8 pp from 2021 to 2025 and by at least 1.1 pp from 2026 to 2030. (Eurostat, 05 maart 2025)