Nieuwsflits Stad en Regio

De Realisatiestimulans is definitief vastgesteld en op woensdag 5 november 2025 gepubliceerd in de Staatscourant. Met deze nieuwe regeling ondersteunt het Rijk gemeenten bij het bouwen van meer betaalbare woningen. Gemeenten ontvangen vanaf 2026 tot en met 2030 een bijdrage van € 7.000 per betaalbare woning waarvan de bouw het jaar ervoor is gestart. De regeling draagt bij aan het realiseren van voldoende betaalbare woningen: sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Voor de regeling is in totaal circa € 2,5 miljard beschikbaar. Samen met de Woningbouwimpuls en het Gebiedsbudget vormt de Realisatiestimulans een samenhangend pakket van financiële regelingen waarmee het Rijk gemeenten ondersteunt bij hun woningbouwopgave. (Rijksoverheid, 08 November 2025)

Meldpunt Bezorgd is in Zoetermeer dé centrale plek waar je een melding kunt doen als je je zorgen maakt om iemand anders die zelf niet om hulp vraagt, maar wel in een zorgelijke situatie zit. Maatschappelijk werkers van het meldpunt bieden niet alleen zelf hulp maar zijn ook een belangrijke verbinder naar netwerkpartners zoals politie, woningcorporaties, ggz en verslavingszorg en zetten andere hulpverlening in. (Movisie Nieuws, 10 November 2025)

Een onderzoeksteam van de TU Delft presenteerde aan het einde van het vierdaagse festival ‘Resilient Neighourhoods’ een white paper over hoe we aan veerkrachtige wijken kunnen werken. De scope van de veerkracht is breed: van klimaatadaptatie via het wonen en de leefomgeving tot en met burgerparticipatie. (TU Delft, 04 November 2025)

Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) blijkt technisch niet in staat om conceptversies van ruimtelijke plannen te tonen, ondanks eerdere ambities. (Binnenlands Bestuur, 07 November 2025)

Doordat het elektriciteitsnet steeds voller raakt, moet de komende jaren één op de 3 straten open om het net te verzwaren. Om deze grote operatie snel en slim uit te voeren, komt het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN) met een handreiking. Die helpt gemeenten en netbeheerders bij de start van de ‘Buurtaanpak’: een nieuwe manier van samenwerken om het elektriciteitsnet uit te breiden en te versterken. (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, 07 November 2025)

Een nieuwe handreiking over geur door de industrie helpt gemeenten, provincies en omgevingsdiensten keuzes te maken over geur in het omgevingsplan en bij het opstellen van beleid en beleidsregels. De Handreiking geur industrie gaat over hoe u op basis van de Omgevingswet kunt omgaan met de geur van industriële activiteiten bij het vaststellen van regels van het omgevingsplan, het geurbeleid en het aanvaardbaar geurhinderniveau. (VNG Nieuws, 04 November 2025)

De Omgevingswet zet sterk in op participatie, maar in de praktijk betekent deze combinatie nog een zoektocht met veel worstelingen. Tijdens de vijfde Thematafel Omgevingswet en Transformatiegebieden van de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) gingen onderzoekers, juristen en praktijkexperts in gesprek over wat participatie in de praktijk van gebiedsontwikkeling nu werkelijk betekent. (Gebiedsontwikkeling.nu, 06 November 2025)

Vroeg of laat draait elke gebiedsontwikkeling uit op een discussie over parkeernormen. Zeker bij binnenstedelijke ontwikkeling vormen de parkeernormen een van de meest bepalende factoren, zowel voor de mogelijkheden voor verdichting als voor de grond- en vastgoedexploitatie. Wilco Bos en Thijs Sommers verkennen de belangrijkste achterliggende oorzaken en oplossingsrichtingen. (Gebiedsontwikkeling.nu, 04 November 2025)

Gemeenten als Dronten, Almere en Deventer besparen tijd en capaciteit dankzij Digital Twin as a Service (DTaaS). Door gebruik te maken van herbruikbare digitale modules – zoals die voor groenbeleid en hittestress – hoeven ze deze niet zelf te ontwikkelen. Via een ‘Appstore-achtig’ platform kunnen steden elkaars tools inzetten, wat samenwerking en schaalbaarheid bevordert. Het ministerie van VRO en Geonovum werken aan landelijke en Europese opschaling. (Stadszaken, 04 November 2025)

Minister Keijzer (VRO) heeft een novelle ingediend bij de Wet Versterking regie op de volkshuisvesting. Deze repareert drie amendementen die juridisch of praktisch onhoudbaar zijn. Het wetsvoorstel moet gemeenten meer regie geven over woningbouwlocaties, urgentiecriteria en het voorkeursrecht. (Ministerie VROM, 07 November 2025)

Binnen deze uitvraag kunnen voorstellen worden ingediend voor innovatieprojecten die structurele belemmeringen in de woningbouw aanpakken. De focus ligt op twee thema’s: Netbewust bouwen – rekening houden met netcapaciteit Waterbewust bouwen – inspelen op klimaatadaptatie Indienen tot 12 december 2025 – 12:00 uur Informatiesessie: 12 november 2025, Utrecht (TKI Bouw en Techniek, 06 November 2025)

Het rapport en de tabellenset ‘Transformaties in de woningvoorraad 2024’ geven inzicht in de omvang van het aantal woningen die toegevoegd worden aan de woningvoorraad ten gevolge van transformaties. Tevens zijn de kenmerken van de nieuwe woningtransformaties bepaald, evenals van de getransformeerde panden en de huishoudens die in de nieuwe woningtransformaties zijn gaan wonen. Daarnaast wordt de methode om het aantal woningtransformaties en de bijbehorende kenmerken vast te stellen, beschreven. (CBS, 04 November 2025)

In 2024 zijn 7,9 duizend woningen ontstaan uit aanpassingen van bijvoorbeeld kantoren en winkels. Dat waren er 10 procent minder dan in 2023. Ook in de twee jaar daarvoor waren er minder woningtransformaties. In Rotterdam zijn de meeste woningtransformaties, bijna 12 procent van het landelijk totaal. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), op verzoek van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). (Persbericht CBS, 04 November 2025)

75% van de corporatiewoningen krijgt in de toekomst te maken met hittestress. Uit onderzoek van stichting Dutch Green Building Council (DGBC) en Climate Adaptation Services (CAS) blijkt dat sociale huurwoningen van woningcorporaties hard geraakt worden door de effecten van klimaatverandering. Daarbij is vooral de blootstelling aan hitte opvallend. (Aedes Nieuws, 06 November 2025)

Veel gemeenten zoeken dringend naar plekken voor mensen met verward gedrag. Zogenoemde Skaeve Huse, eenvoudige woningen aan de rand van een stad of dorp, moeten rust brengen voor zowel bewoners als hun omgeving. Maar in veel gemeenten waar dit concept van de grond moet komen verzetten omwonenden zich. (Nieuwsuur, 04 November 2025)

Nederland staat op een kantelpunt. Woningbouw, klimaatverandering, energievoorziening, zorg en defensie vragen om forse investeringen en ruimtelijke keuzes. Volgens econoom Barbara Baarsma kan de overheid dat niet langer overlaten aan losse maatregelen of sectorbeleid. Zij pleit voor randvoorwaardelijk beleid, waarbij de overheid voorwaarden schept die richting geven aan economie én ruimte. (RO Magazine, 09 November 2025)

Maastricht stelde vorig jaar ruim zes ton beschikbaar om ondernemers te helpen bij het verduurzamen van hun vervoer. Maar van dat bedrag is tot nu toe slechts zo’n 50.000 euro uitgekeerd. Dat betekent dat het overgrote deel van de subsidie – ruim 550.000 euro – nog op de plank blijft liggen. (De Nieuwe Ster Maastricht, 05 November 2025)

De Nederlandse bouwmaterialenindustrie en het Rijk hebben 5 november het Bouwmaterialenakkoord ondertekend. In dit akkoord staan afspraken die de bouwsector helpen om de beschikbaarheid van grondstoffen te vergroten en milieuschadekosten in de materiaalketens zo veel mogelijk te beperken. Dit draagt bij aan een gezonde leefomgeving en verkleint de afhankelijkheid van niet-Europese landen. Het akkoord is ondertekend door 13 zogeheten materiaalketens in de bouwmaterialenindustrie, diverse brancheverenigingen en de ministeries van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO), Klimaat en Groene Groei (KGG) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW). (Persbericht ministerie van VRO, 07 November 2025)

Nederland telt circa 2.500 potentiële energiehubs, waarvan er zo'n 900 maatschappelijke meerwaarde bieden. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van CE Delft in opdracht van Topsector Energie en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Bij realisatie kunnen deze hubs het elektriciteitsnet ontlasten en bijdragen aan CO?-reductie en woningbouw. (Stadszaken, 05 November 2025)

Minister Keijzer (VRO) adviseert om gemeenten tot 31 december 2027 de tijd te geven voor het warmteprogramma. Dit sluit aan bij het verzoek van de VNG. In haar antwoord op schriftelijke Kamervragen staat ook dat inwerkingtreding van de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie is voorzien op 1 juli 2026. (VNG Nieuws, 07 November 2025)

Gemeenten kunnen tot en met 17 november 2025 een beroep doen op de Specifieke Uitkering Isolatieopgave Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (SPUK Isolatieopgave NPLW). De regeling breidt de bestaande regionale ondersteuning van het NPLW uit en biedt gemeenten meer mogelijkheden om hun isolatieaanpak uit te voeren en te versnellen. In totaal stelt het Rijk binnen de SPUK Isolatieopgave NPLW € 9 miljoen beschikbaar. (Persbericht ministerie van VRO, 06 November 2025)

Het Interprovinciaal Overleg sluit zich aan bij de analyse van het Nederlandse programma (NPCE) door het PBL, om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. Het concreet maken van de voorwaarden en instrumenten zijn noodzakelijk om de circulaire economie te bevorderen. (IPO Nieuws, 07 November 2025)

De gemeente Hilversum onderzoekt samen met het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, woningcorporaties de Alliantie, Dudok en G&O, en warmtebedrijf Firan of restwarmte uit de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in Hilversum-Oost kan worden benut om woningen duurzaam te verwarmen. De partners zetten hiermee een nieuwe stap richting een duurzame, betrouwbare en betaalbare warmtevoorziening voor bewoners in Hilversum-Oost. Inwoners worden betrokken bij de uitkomsten van het onderzoek en de mogelijke vervolgstappen. (Gemeente Hilversum, 05 November 2025)

In Common Woods, een vernieuwende woonwijk in Amersfoort, zijn 56 woningen opgeleverd die houtbouw, circulair watergebruik en gemeenschapsvorming combineren. Het project geldt volgens initiatiefnemer Maurits van Hoogevest als schaalbaar alternatief voor klassieke gebiedsontwikkeling. ‘De oplossing voor de woningcrisis ligt niet in nóg meer beleid, maar in samen doen.’ (Stadszaken, 04 November 2025)

Winst uit je woning, een bemiddelaar voor de energietransitie, heeft maandag faillissement aangevraagd. Het bedrijf werkte samen met gemeentes en bedrijven om bewoners te helpen bij het isoleren van de woning. Het bedrijf Groupcard ging eerder al failliet. Winst uit je woning was de dupe van "de roerige energiemarkt van de afgelopen jaren", schreef het bedrijf maandag op de website. De organisatie wordt door tientallen gemeenten ingehuurd om inwoners te helpen bij de verduurzaming van de woning. (Nu.nl, 04 November 2025)

- Tijdelijke regeling realisatiestimulans
- Kennisgeving Waterstofnetwerk Zuidwest-Nederland, Ministerie van Klimaat en Groene Groei
- Regeling specifieke uitkering isolatieopgave Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie

- Brief Eerste Kamer aan minister Wiersma over de kabinetsreactie op adviezen van de Wetenschappelijke Klimaatraad en het Nationaal Klimaatplatform (4 nov 2025)
- Verslag van de deskundigenbijeenkomst over netcongestie
- Verslag van een schriftelijk overleg over van het ontwerpbesluit Besluit gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Kamerstuk 36387-49)
- Wijziging van de Omgevingswet (maatwerkaanpak PAS-projecten)
- Internationale klimaatafspraken; Brief regering; Verwachtingen en inzet VN-klimaatconferentie COP30
- Milieubeleid; Brief regering; Evaluatie van de uitvoering van het milieubeleid 2025
- Waterbeleid; Brief regering; Wateroverlast door grootschalige extreme regen

De bouw van 273.000 nieuwe woningen in heel Nederland komt vandaag een grote stap dichterbij dankzij de rijksbijdrage aan gemeentelijke projecten die vandaag bekend is gemaakt. In totaal investeert het kabinet € 2,5 miljard in de aanleg van wegen, fietspaden, tunnels en tramlijnen die nieuwe woonwijken bereikbaar maken. Daarnaast trekt het kabinet nog eens € 877 miljoen uit voor noodzakelijke gebiedsgerichte maatregelen voor woningbouwprojecten. (Rijksoverheid, 12 November 2025)

De realisatie van het grote woningbouwprogramma is kansloos zonder bijpassende investeringen voor infrastructuur – in de brede zin des woords. Voor energie, klimaat en mobiliteit zijn volop maatregelen nodig, zo bleek tijdens een recente brainstorm van Holland Metropole. Tom Daamen en Jelle Smit brengen verslag uit. (Gebiedsontwikkeling.nu, 05 November 2025)

Door netcongestie kunnen nieuwe aansluitingen voor laadpalen vertraging oplopen. TNO concludeert dat dit de overstap naar elektrisch rijden belemmert, vooral voor mensen zonder eigen oprit of met beperkte aansluiting. De wachtrij vergroot ongelijkheid en vertraagt de uitrol van publieke laadinfrastructuur. TNO pleit voor alternatieve maatregelen zoals slimme netaansturing en beleidsinterventies om de impact te beperken. (Persbericht TNO, 05 November 2025)

In 2024 reden Nederlandse personenauto’s bijna 122 miljard kilometer in binnen- en buitenland. Dat is 2,3 procent meer dan een jaar eerder, en voor het eerst meer dan in 2019, voor de coronapandemie. Dit meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van extra onderzoek bij nieuwe cijfers over voertuigkilometers. (Persbericht CBS, 05 November 2025)

De bevolking is in de eerste drie kwartalen van 2025 met 77,5 duizend inwoners gegroeid. Dat zijn er 7 duizend minder dan vorig jaar in dezelfde periode. De bevolking groeit alleen door migratie. Er overlijden iets meer mensen dan er geboren worden. Nederland telde eind september 18,12 miljoen inwoners. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de eerste drie kwartalen kwamen er bijna 243 duizend immigranten naar Nederland. Er vertrokken ruim 161 duizend mensen naar het buitenland. Per saldo groeit de bevolking dus met 81 duizend door migratie, 6 duizend minder dan een jaar eerder. Dat komt doordat de immigratie lager is en de emigratie wat hoger. (Persbericht CBS, 05 November 2025)

De opgave voor natuurontwikkeling in Nederland is groot, maar door de beperkte ruimte en financiële middelen maar lastig te realiseren. Daarom hebben Heijmans en Staatsbosbeheer de krachten gebundeld in een nieuw concept voor gebiedsontwikkeling in het buitengebied: Door de Bomen. (Persbericht Staatsbosbeheer, 06 November 2025)

De provincies willen dat een nieuw kabinet doorgaat met het beleid van de demissionaire regering ten aanzien van agrarisch natuurbeheer. Dat blijkt uit het laatste deel van een drieluik ‘bouwsteendocumenten’ dat koepelorganisatie IPO aan het rijk voorlegt. Dit laatste document kwam tot stand in conclaaf met de landelijke vereniging BoerenNatuur, waarachter 40 boerencollectieven schuilgaan die in ruil voor subsidies heggen en boomsingels aanplanten, kruidenrijk grasland creëren, sloten op ecologische wijze schoonmaken en poelen aanleggen. (Binnenlands Bestuur, 07 November 2025)

De EU-landen willen 90% CO₂-reductie in 2040, waarvan 5% via koolstofkredieten. Het oorspronkelijke plan van Eurocommissaris Hoekstra is afgezwakt (NOS Nieuws, 05 November 2025)

Het internationale beleid van Nederlandse gemeenten is sinds de jaren '50 sterk gegroeid. Wat begon met kleinschalige initiatieven, is uitgegroeid tot een vaste pijler in het beleid van veel gemeenten, gericht op het behalen van lokale en regionale belangen. (VNG Nieuws, 06 November 2025)

Utrecht heeft op 28 oktober 2025 het uitvoeringsprogramma ‘Gezonde lucht voor iedereen 2025–2030’ vastgesteld. Het programma bevat maatregelen voor betere luchtkwaliteit in de hele stad, zoals emissieloos vervoer en bouwen. Inwoners en ondernemers hebben meegedacht via enquêtes en straatgesprekken. Eén maatregel krijgt extra aandacht: het onderzoek naar uitzonderingen voor bedrijventerreinen binnen de nul-emissiezone vanaf 2030. (Persbericht gemeente Utrecht, 07 November 2025)

Een Singelplan, een Rondje Bruggen en meer groen in de wijken. De gemeente Rotterdam wil tot 2050 ‘radicaal vergroenen’ en 1.000 hectare aan publiek en privaat groen toevoegen dat beter met elkaar verbonden is. Dit moet gebeuren samen met bewoners en omvat naast grote projecten ook kleiner groen zoals geveltuintjes. (Stadszaken, 04 November 2025)

De Haagse Raad van Kinderen van stichting Leergeld maakte een film over de toekomst van de stad. Het is een korte en begrijpelijke versie van de Omgevingsvisie 2050. Op vrijdag 31 oktober was de première in het Filmhuis in Den Haag. (Gemeente Den Haag, 04 November 2025)