Nieuwsflits Stad en Regio

Tijdens de Woontop in december 2024 maakten Rijk, provincies, gemeenten, woningcorporaties, kennisinstellingen en marktpartijen nieuwe afspraken om bestaande gebouwen beter te benutten én om sneller en slimmer te bouwen. In een voortgangsbrief over het Programma Innovatie en Opschaling Woningbouw (IOP) en de landelijke aanpak Beter Benutten laat minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) zien welke resultaten tot nu toe zijn geboekt, en welke vervolgstappen nodig zijn om verder te versnellen. (Persbericht ministerie van VRO, 17 november 2025)

Bewegen en ontmoeten hebben een positief effect op de gezondheid, de ervaren kwaliteit van leven en de mate van eenzaamheid. Daarom stelde ZonMw geld beschikbaar voor gemeenten om een wijkscan uit te voeren. Met het maken van een scan van de wijk kunnen gemeenten samen met bewoners kijken hoe op punten als toegankelijkheid, bereikbaarheid, (verkeers)veiligheid eventuele verbeteringen mogelijk zijn. De uitkomsten helpen bij het opstellen van plannen voor een woonzorgvisie, omgevingsvisie, meer en veilig bewegen voor ouderen. 45 gemeenten gaan hiermee aan de slag. (ZonMw, 12 november 2025)

Omwonenden van zware industrie rapporteren structureel een slechtere gezondheid dan inwoners elders in Nederland. Dat blijkt uit Nivel-onderzoek op basis van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. In gebieden rond onder meer Rijnmond, Tata Steel, Chemelot en Chemours rapporteren inwoners vaker een minder goede algemene gezondheid, meer lichamelijke en psychische klachten en een groter risico op angst en depressie. Deze verschillen zijn stabiel over drie jaren (2016, 2020 en 2022). De gezondheidsverschillen zijn het grootst dicht bij industrieterreinen en nemen af met de afstand. (Persbericht NIVEL, 14 november 2025)

Waar gebiedsontwikkeling 10 jaar geleden vooral draaide om groene thema’s en duurzaamheid, ligt de focus nu steeds vaker op gezondheid, sociale cohesie en zorgvuldige aansluiting op bestaande buurten en tussen woning en de eerste laag openbare ruimte. Gebiedsontwikkelaars BPD en Heijmans zien hun rol en die van partners veranderen en opgaven stapelen: dat vraagt om hulp bij beheer en prioritering. (Stadszaken, 14 november 2025)

Wat maakt dat een plek goed voelt en dat je er niet alleen ‘bent’, maar ook thuiskomt? Onderzoeker Naomi Rommens zoekt in haar PhD-traject naar het antwoord op deze vraag. Plaatsgevoel is volgens haar geen luxe of bijzaak in gebiedsontwikkeling, maar een denkkader dat noodzakelijk is om te laten zien hoe mensen zich verhouden tot hun omgeving, en hoe ruimtelijke transformatie werkelijk landt in de wijk. (Gebiedsontwikkeling.nu, 17 november 2025)

De Stimuleringsregeling voor Zorggeschikte Woningen (SZGW) helpt woningcorporaties en zorgaanbieders sociale huurwoningen voor ouderen te bouwen en transformeren. Daarin kunnen mensen met een kleine beurs langer zelfstandig wonen. De aanvraagperiode loopt tot 28 november 17.00. (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, 17 november 2025)

Woningcorporaties hebben last van allerlei regels die het versneld aanpakken van de woningnood in de weg zitten. Sommige regels maken het lastiger hun taken uit te voeren, anderen zorgen voor veel administratieve rompslomp. Onderzoeksbureau SEO zette op een rijtje welke regels aangepast of afgeschaft kunnen worden. Aedes roept politiek Den Haag op de aanpak van regeldruk en bureaucratie stevig door te zetten en op te nemen in het nieuwe regeerakkoord. Aedes-voorzitter Liesbeth Spies overhandigde het rapport op dinsdag 11 november 2025 aan demissionair minister Mona Keijzer (VRO). Ook die is bezig met het afschaffen van onnodige regels via het project STOER. (Aedes Nieuws, 11 november 2025)

De Raad van State plaatst kanttekeningen bij een wetsvoorstel dat gemeenten verplicht om wooncoöperaties te bevorderen. Omdat de beleidsvrijheid van gemeenten ‘in zekere mate’ wordt beperkt, benadrukt het adviesorgaan dat een stevigere motivering nodig is. Ook moet de wetgever volgens het advies zorgvuldig afwegen of wettelijke ingrijpen wel noodzakelijk is. Daarbij moet de inbreng van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) worden betrokken. (Binnenlands Bestuur, 12 november 2025)

De vraag naar de betaalbare woningen heeft de samenstelling van nieuwbouwprojecten in de koopsector erg doen veranderen. Met name het aandeel projecten met voornamelijk grote eengezinswoningen neemt af, terwijl kleinere eengezinswoningen en appartementen in de lift zitten. Uit de figuur blijkt dat het aandeel projecten die volledig uit appartementen bestaan bijna verdubbelde. Tegelijkertijd is het aandeel projecten met voornamelijk grote eengezinswoningen, na een opleving tussen 2017 en 2021, de afgelopen jaren afgenomen. Projecten, waarin appartementen en eengezinswoningen worden gecombineerd, winnen juist aan terrein: dat aandeel is sinds 2018 meer dan verdubbeld. (ESB, 11 november 2025)

Rijtjeswoningen vormen 42% van de Nederlandse voorraad en bieden door splitsen en opdelen grote kansen voor extra woonruimte op korte termijn. Maar ondanks de hoge potentie en de grote nood aan meer woningen, komt het nog nauwelijks van de grond. Als door woningdelen en -splitsen weer evenveel mensen in deze woningen kunnen wonen als in 1970, ontstaat ruimte voor circa 560.000 woningzoekenden – binnen de bestaande voorraad. In de vandaag verschenen publicatie Beter benutten bestaande rijtjeswoningen worden de mogelijkheden onderzocht van het splitsen en delen van woningen zowel vanuit ruimtelijk perspectief, als op het vlak van proces, bouwkosten, beleid en financierbaarheid. (College van Rijksadviseurs, 14 november 2025)

Sinds 1 november is het voor Amsterdammers met een bijstandsuitkering aantrekkelijker geworden om een kamer te verhuren in het huis waar ze zelf ook wonen. Door nieuwe regels van de gemeente Amsterdam kunnen mensen in de bijstand er voortaan iets aan overhouden als ze een kamer verhuren in het huis waar ze zelf wonen. Wat ze met deze hospitaverhuur verdienen wordt niet langer van de bijstandsuitkering afgetrokken. (Woonbond, 12 november 2025)

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) wil het huurrecht wijzigen om duidelijker onderscheid te maken tussen huurcontracten voor bewoning en toeristische verhuur (short stay). Dit versterkt de positie van arbeidsmigranten, expats en studenten op de woningmarkt. De minister kondigt de wijzigingen vandaag aan in een kamerbrief. De maatregelen gaan begin 2026 in consultatie en vervolgens naar de Tweede Kamer. (Rijksoverheid, 14 november 2025)

De gemiddelde huurprijs voor studentenkamers van particuliere aanbieders is in het derde kwartaal met 3,5 procent gestegen, terwijl het aanbod met 8,2 procent afnam. Dat blijkt uit de Kamernet Verhuurrapportage voor het derde kwartaal dit jaar. De landelijke gemiddelde huur kwam uit op 662 euro, 22 euro meer dan een jaar eerder, aldus het bemiddelingsplatform. (Stadszaken, 17 november 2025)

Het kabinet start met de internetconsultatie over het opnemen van minimum energieprestatie-eisen voor huurwoningen. De eisen worden vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Eigenaren van huurwoningen met een energielabel E, F of G moeten hun pand uiterlijk op 1 januari 2029 verduurzamen naar minimaal energielabel D. Dit draagt bij aan een verlaging van de energierekening en beter wooncomfort van huurders. Ook de waarde van de woning neemt toe en de woning is meer toekomstbestendig. (Persbericht ministerie van VRO, 12 november 2025)

In Almere gaat de pilot Bouwen door de Buurt daadwerkelijk van start: bewoners van de Kruidenwijk mogen zeven woningen bouwen op een groenstrook in hun eigen wijk. Het initiatief, dat vier jaar voorbereiding vergde, laat zien dat kleinschalige gebiedsontwikkeling door bewoners zelf kan leiden tot betaalbare woningen, sociale veiligheid en versnelling van de woningbouwproductie. (Gebiedsontwikkeling.nu, 12 november 2025)

Het onderhoud en verduurzaming van vve-gebouwen wordt binnenkort makkelijker. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) maakt samen met staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (JenV) Arno Rutte de besluitvorming binnen Verenigingen van Eigenaars (vve’s) eenvoudiger en stelt extra financiële hulpmiddelen beschikbaar. Zij informeren de Kamer vandaag met een Kamerbrief over de voortgang van de vve’s-versnellingsagenda. (Persbericht ministerie van VRO, 13 november 2025)

Het rijk kiest ervoor om subsidies alleen te investeren in 17 bestaande grootschalige woningbouwlocaties. Vier nieuw aangewezen gebieden (Alkmaar, Apeldoorn, Enschede & Hengelo en Helmond) krijgen samen slechts €100 miljoen, veel minder dan gehoopt. Gemeenten spreken van teleurstelling en dringen bij de Kamer aan op extra steun. (Binnenlands Bestuur, 13 november 2025)

Corporaties staan voor een grote opgave om woningen aan te passen aan de vergrijzing. Transformatie van bestaande complexen blijkt vaak noodzakelijk, maar financieel uitdagend. Samenwerking met gemeenten en zorgorganisaties is cruciaal om ouderen langer zelfstandig en prettig te laten wonen. (Aedes Nieuws, 13 november 2025)

De ingewikkelde puzzel die D66-leider Jetten moet leggen voor een nieuwe coalitie is op het thema woningbouw relatief eenvoudig. Dat stelde Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems bij de faculteit Bouwkunde aan de TU Delft, tijdens het Wooncongres van Platform31. Volgens hem liggen de partijen inhoudelijk dicht bij elkaar en zijn de bestaande verschillen goed te overbruggen. (Stadszaken, 13 november 2025)

In 2024 was circa 11 procent van alle woningen in Nederland aardgasvrij. Dat zijn woningen die op 1 januari 2024 van het aardgas af zijn. In Purmerend (65 procent), Almere (62 procent) en Duiven (61 procent) zijn naar verhouding de meeste woningen te vinden die geen gas verbruiken, maar hoofdzakelijk elektrisch zijn verwarmd en/of gekoppeld zijn aan stadsverwarming. (CBS, 14 november 2025)

Nederland moet werk maken van de herontwikkeling van bestaande bedrijventerreinen om ruimte te houden voor de circulaire economie, stellen Stec Groep en CE Delft. “Wie wacht tot de tekorten zichtbaar worden, is te laat.” (Gebiedsontwikkeling.nu, 14 november 2025)

De Haagse Hogeschool onderzocht de impact van twee Haagse burgerberaden over de energietransitie. (Gemeente.nu Nieuws, 11 november 2025)

De zonnepanelenmarkt is grotendeels ingestort. Op basis van de huidige verkoop worden er dit jaar ongeveer drie kwart minder nieuwe panelen geregistreerd ten opzichte van 2023, toen de verkoop piekte. De installatie van thuisbatterijen voor stroomopslag groeit wel snel. (Nu.nl, 12 november 2025)

De provincie Utrecht investeert €30 miljoen extra in de herontwikkeling van verouderde bedrijventerreinen via de Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (OMU). Hiermee wil de provincie tot 2040 minimaal 85 hectare ruimtewinst realiseren door bestaande terreinen te intensiveren en verduurzamen, zodat er meer plek ontstaat voor ondernemers en hoogwaardige werklocaties. (Provincie Utrecht, 13 november 2025)

Gemeenten kunnen hun centrale rol in erfgoedzorg alleen waarmaken met structurele investeringen in kennis, capaciteit en middelen. De VNG vraagt de minister van OCW om langdurige financiering en samenwerking, zodat erfgoed duurzaam wordt geborgd in beleid en uitvoering. (VNG Nieuws, 12 november 2025)

- Advies Raad van State inzake het voorstel van wet houdende wijziging van de Huisvestingswet 2014 inzake het verbod op voorrang voor vergunninghouders (Wet nieuwe regels inzake huisvesting vergunninghouders)
- Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 29 oktober 2020, nr. 2020-0000627317 tot wijziging van de Regeling energieprestatie gebouwen en enige andere regelingen in verband met de aanpassing van de methodiek voor het bepalen van de energieprestatie van gebouwen en de inijking van energielabels
- Ontwerp Nota Ruimte

-Kamerbrief over Voortgang Beter Benutten en Innovatieprogramma (IOP)
-TK Kamerbrief over huurbescherming arbeidsmigranten en tegengaan oneigenlijk gebruik huurcontracten naar aard van korte duur
-Kamerbrief met reactie op het signalenrapport 'bestaanszekerheid in de buurt' en de evaluatie van het Nationaal Klimaat Platform
Kamerbrief over Stand van zaken VvE-Versnellingsagenda verduurzaming

Het openbaar vervoer staat onder druk en steeds meer mensen ervaren vervoersarmoede. Daarom zoeken overheden en bedrijven naar innovatieve bereikbaarheidsoplossingen. Eén van de belangrijkste ontwikkelingen daarin is ‘publieke mobiliteit’ – een nieuwe manier van gedeeld (flex)vervoer. Tim Klein, projectadviseur mobiliteit bij Future Mobility Network en projectleider Deeltaxi 2.0 voor de gemeente Helmond, staat middenin deze verandering. “We werken toe naar een flexibel, inclusief en betaalbaar systeem, dat past bij de wensen en behoeften van verschillende doelgroepen.” (Mobiliteit.nl, 12 november 2025)

Mobiliteit is essentieel voor deelname aan de maatschappij, maar onderzoeken tonen aan dat het mobiliteitssysteem hier niet altijd in slaagt. Provincie Noord-Holland wil met haar mobiliteitsbeleid een mobiliteitssysteem ontwikkelen dat iedereen in staat stelt volwaardig mee te doen. Mobycon onderzocht de ervaren mobiliteitsrechtvaardigheid en -armoede, waarbij we opnieuw keken welke factoren mobiliteitsarmoede bepalen. (Mobiliteit.nl, 12 november 2025)

De levensverwachting van 65-jarigen in 2031 is 21,02 jaar, verwacht het CBS. Dit betekent dat iemand van 65 jaar in 2031 naar verwachting nog 21 jaar te leven heeft. Beleidsmakers gebruiken dit cijfer om de toekomstige AOW-leeftijd vast te stellen. De levensverwachting in 2031 valt in de nieuwste prognose iets lager uit dan in de prognose van 2024, toen deze op 21,08 jaar werd geschat. Bij het berekenen van deze prognoses kijkt het CBS naar de ontwikkeling van de levensverwachting in het verleden, en hoe goed eerdere verwachtingen uitkwamen. (CBS, 12 november 2025)

Het aantal mensen dat er voor kiest om na hun overlijden begraven te worden op een natuurbegraafplaats neemt toe. Die begraafplaatsen zijn vooral buiten steden te vinden, maar ook binnen steden ontstaan er initiatieven, stelt de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. (GroeneRuimte Nieuws, 11 november 2025)

De commissie 'Milieu, klimaat en voedselveiligheid' van het Europees Parlement heeft maandag 10 november het standpunt bepaald over het voorstel van de Europese Commissie voor een wijziging van de Europese klimaatwet. De Europese Commissie stelt een nieuwe, aanvullende, tussentijdse en bindende klimaatdoelstelling voor de Europese Unie voor 2040 vast met een vermindering van de netto-uitstoot van broeikasgassen met 90% ten opzichte van 1990. (GroeneRuimte Nieuws, 11 november 2025)

De wijken De Baarsjes in Amsterdam en de Tarwewijk, Bloemhof en Hillesluis in Rotterdam-Zuid zijn op het eerste gezicht goed vergelijkbaar. De wijken zijn in het interbellum gebouwd als uitbreiding op de steeds voller wordende binnenstad en boden moderne en gezonde woningen aan arbeidersgezinnen. Toch maakten ze de afgelopen decennia een heel eigen ontwikkeling door. Teun van den Ende ging op zoek naar de oorzaken, met bijzondere aandacht voor het erfgoed. (Gebiedsontwikkeling.nu, 11 november 2025)

Zeven provincies en drinkwaterkoepel Vewin pleiten voor een verbod op PFAS-houdende pesticiden. Uit onderzoek blijkt dat het afbraakproduct trifluoroazijnzuur (TFA) in alle provincies in verhoogde concentraties in het grondwater voorkomt. Het gebruik van deze middelen, vooral fungiciden in glastuinbouw en aardappelteelt, is sinds 2021 toegenomen. Drinkwaterbedrijven en provincies roepen het rijk en toezichthouder Ctgb op tot strengere regels, betere meetnetten en meer onderzoek. (Binnenlands Bestuur, 13 november 2025)

De provincie Utrecht start samen met onderzoeksinstituut KWR een onderzoek naar PFAS in regenwater. Dit onderzoek is gestart, omdat in het grondwater verschillende PFAS stoffen te meten zijn waarvoor geen duidelijke bron is aan te wijzen. De analyse van regenwater moet duidelijk maken of neerslag een van de bronnen is van deze stoffen. (Provincie Utrecht, 13 november 2025)