Nieuwsflits Stad en Regio

Vergelijkend onderzoek van tien bestuurlijk regionale ecosystemen leert: samenwerken loont, en structureel investeren is zinvol. Tot deze conclusies komen adviesbureau Berenschot, de Rijksuniversiteit Groningen en het ministerie van BZK na uitgebreid jarenlang onderzoek naar het bestuurlijk regionaal ecosysteem (BRE). (...) Eén van de uitkomsten uit dit onderzoek is een praktisch en uniform model voor regio’s om zich door middel van investeringen door te ontwikkelen. Daarnaast geven de onderzoekers aanbevelingen aan regio’s om hun samenwerking door te ontwikkelen en verstrekken zij het Rijk aanknopingspunten om hieraan bij te dragen. (Persbericht Rijksuniversiteit Groningen, 26 juni 2024)

De brede welvaart in Nederland is in 2023 toegenomen. Dat is opvallend, want het bbp per inwoner is licht gedaald. Niet-economische dimensies hadden in 2023 een grotere impact op de brede welvaart dan economische: maatschappelijke betrokkenheid en milieukwaliteit verbeterden. Maar persoonlijke ontwikkeling en woontevredenheid verslechterden. De ongelijkheid in brede welvaart tussen regio’s is groter geworden. (Rabobank, 28 juni 2024)

In de voortgangsrapportage ‘Aanpak geldzorgen, armoede en schulden’ beschrijft minister Carola Schouten de stand van zaken bij het bestrijden van armoede. Volgens de minister zijn er de afgelopen 2 jaar mooie resultaten behaald. Zo zijn er minder mensen met een inkomen onder de armoedegrens. Ook groeien er veel minder kinderen op in een gezin met een inkomen onder die grens. Tegelijkertijd moet er nog veel gebeuren om de doelstellingen te halen. Zeker als het gaat om problematische schulden. Zo zijn er grote zorgen over het aantal jongeren dat in de schulden komt. (Persbericht ministerie van SZW, 26 juni 2024)

Er liggen veel kansen voor de economie van de toekomst. Maar het is een feit dat er niet genoeg ruimte, duurzame energie en zoet water zal zijn om alle huidige economische activiteiten in Nederland voort te kunnen zetten. Deze schaarste zal tot moeilijke keuzes leiden. De ruimtelijke ordening is hierbij een belangrijk sturend instrument. Het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa) pleit in de analyse De economie van de toekomst begint bij de delta o.a. voor een vorm van triage en het investeren in gebieden in plaats van in bedrijven. (College van Rijksadviseurs, 28 juni 2024)

Als alle plannen voor een schonere lucht de komende jaren worden uitgevoerd, leven Nederlanders in 2030 gemiddeld 2,5 tot 3,5 maand langer dan in 2016. Het doel van het Schone Lucht Akkoord (SLA) wordt dan gehaald. Dat lukt alleen als naast de plannen uit het SLA, ook de overheidsplannen tegen klimaatverandering en stikstofneerslag worden uitgevoerd. Dat schrijft het RIVM in de tweede voortgangsmeting van het Schone Lucht Akkoord. (RIVM, 27 juni 2024)

Burgers weten vaak niet waar ze terecht kunnen met hun klacht over geluidsoverlast. Het vinden van het juiste loket blijkt een zoektocht. Het loket en de bijbehorende geluidswetgeving verschilt namelijk per geluidsbron. Hier moet meer duidelijkheid in komen. Dit is 1 van de conclusies uit het onderzoek naar de werking van het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-stelsel) op het gebied van geluid. (Inspectie Leefomgeving en Transport, 28 juni 2024)

In Blauwe Kamer (nr 2) doet gastredacteur Henk Ovink een oproep tot collectieve actie om de toegang van schoon water op de lange termijn te kunnen garanderen. Dat vraagt om een rigoureuze herziening van het landgebruik. Het raakt immers de volksgezondheid, voedselvoorziening en natuurbeheer. In het dossier artikelen over de (mondiale) waterschaarste. Verder een interview met architect en stedenbouwkundige Matthijs Bouw over het verbinden van mensen. En de projecten spoorzone Zwolle, een seniorenhof in Veenoord en een iconisch bouwwerk aan de Vlaamse kust. (Blauwe Kamer, 26 juni 2024)

In de komende 20 jaar ondergaat KnoopXL, het stedelijk gebied rond Eindhoven Centraal Station, een flinke transformatie. Het gebied moet een aantrekkelijk verblijfsgebied worden – met ruimte voor recreatie en ontmoeting. Onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven en Fontys Hogeschool bekeken hoe dit een aangename plek kan worden waar verschillende groepen mensen zich thuis voelen. Conclusie: stedelijk groen (bomen en gras) zorgt voor positieve emoties en daarmee voor een positieve perceptie van de ruimtelijke kwaliteit ter plaatse. (Gebiedsontwikkeling.nu, 26 juni 2024)

De Eerste Kamer heeft ingestemd met de Wet betaalbare huur. Daarmee is de inwerkingtreding van de wet op 1 juli 2024 een feit. Huurders kunnen vanaf dat moment een beroep gaan doen op de wet. Wel is er een termijn afgesproken tot 1 januari 2025 waarin gemeenten zich kunnen voorbereiden op de handhaving. (Persbericht ministerie van BZK, 27 juni 2024)

Aan het einde van het eerste kwartaal van 2024 lag de gemiddelde prijs van een koopwoning in Nederland op 463.000 euro. Dit betekent een stijging van ruim 2% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. In het eerste kwartaal van 2014 lag de prijs van een gemiddelde koopwoning op 227.000 euro. De gemiddelde woningprijs is daarmee in tien jaar tijd meer dan verdubbeld. (Calcasa, 26 juni 2024)

Sinds 2010 is het geboortecijfer in Nederland aan het dalen. In dezelfde periode zijn de huizenprijzen sterk gestegen, waardoor het lastiger is geworden voor jongvolwassenen om een betaalbare, kindvriendelijke woning te vinden. Deze twee ontwikkelingen lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. In regio’s waar de huizenprijzen het sterkst zijn gestegen nam het geboortecijfer het meest af. (Persbericht NIDI, 26 juni 2024)

Een speciaal loket van de Regeling Huisvesting Aandachtsgroepen (RHA) gaat op 26 augustus open. Dit loket is specifiek gericht op aanvragen voor het (versneld) realiseren van (onzelfstandige) studentenwoningen. In deze tranche is 20 miljoen euro beschikbaar voor nieuwe aanvragen van gemeenten. Het Rijk wil hiermee in het bijzonder de bouw van meer onzelfstandige studentenwoningen stimuleren en daarmee het welzijn van de student bevorderen. (Persbericht ministerie van BZK, 28 juni 2024)

De gemeenteraad heeft het Masterplan Stationsomgeving vastgesteld. Hiermee is het Masterplan definitief. Dit is een belangrijke stap in de ontwikkeling van de stationsomgeving en een deel van bedrijventerrein Pavijen naar woningbouw. Tot 2040 kunnen er ongeveer 3.000 woningen in het gebied bijkomen. (Persbericht gemeente Culemborg, 27 juni 2024)

Woningcorporatie Rochdale gaat met bouwbedrijf Heijmans het zuidelijke deel van de Lodewijk Van Deysselbuurt in Amsterdam Nieuw-West vernieuwen. In eerste aanleg gaat het om de bouw van een woontoren en een appartementengebouw met in totaal 300 woningen en 1.000 m2 commerciële ruimte. (NUL20, 27 juni 2024)

Er komen 120 nieuwe appartementen aan de Hooilaan 1 in Breda. De gemeenteraad is akkoord met het aanpassen van het bestemmingsplan ‘Linie-Doornbos, Hooilaan 1’, waar nu een gedateerd en leegstaand kantoorpand staat. (Persbericht gemeente Breda, 26 juni 2024)

De impact van het overbelaste energienetwerk op de bedrijfsruimtemarkt wordt steeds urgenter. Uit onderzoek van NVM Business en datadochter brainbay blijkt dat op ruim de helft (53 procent) van de bedrijventerreinen in Nederland geen capaciteit beschikbaar is voor de extra afname van elektriciteit. (NVM, 27 juni 2024)

Na een periode van rentestijgingen, afwaarderingen en verminderde handel komt de vastgoedsector in rustiger vaarwater. In deze update leggen de experts van de Rabobank uit waarom het herstel nog niet helemaal overtuigend is. Eén van de aanbevelingen is dat de vastgoedsector zich snel moet aanpassen aan klimaatverandering en verduurzaming. De nieuwe regering lijkt daar weinig haast mee te hebben. (Rabobank, 27 juni 2024)

In het eerste kwartaal van 2024 nam de spanning op de arbeidsmarkt licht af. De arbeidsmarkt blijft echter nog steeds krap, blijkt uit de UWV Spanningsindicator. De arbeidsmarkt biedt dus nog steeds volop kansen voor werkzoekenden. Vandaag wordt ook de lijst met kansrijke beroepen gepubliceerd. (Persbericht UWV, 27 juni 2024)

De nettoarbeidsparticipatie in Nederland is in 2023 iets gestegen ten opzichte van 2022. Vooral gemeenten in de provincies Groningen, Zeeland en Zuid-Limburg hebben een relatief lage arbeidsparticipatie. (Compendium voor de Leefomgeving, 26 juni 2024)

Rotterdam lanceert als eerste gemeente in Nederland de ‘Coalitie Goed Werkgeverschap’ om arbeidsmigratie verbeteren. Dat doen ze samen met vijf grote ondernemingen. Dit initiatief komt voort uit de dringende behoefte om de waarde van arbeidsmigratie te behouden voor onze economie en tegelijk de vele misstanden te stoppen. (Persbericht gemeente Rotterdam, 27 juni 2024)

De aanpak van hittegolven moet topprioriteit worden in Rotterdam, Amsterdam en andere grote Europese steden. Dat blijkt uit een onderzoek van architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco, dat 24 grote steden analyseerde. Met name steden in Noordwest-Europa zijn ontworpen om de bevolking te beschermen tegen kou, niet tegen hitte. Europa warmt sneller op dan de rest van de wereld. Door die toenemende hitte lopen kwetsbare groepen gevaar. (Sweco nieuws, 26 juni 2024)

De Trendanalyse Nationale Veiligheid 2024 is op 25 juni aangeboden aan de Tweede Kamer. In de analyse benoemt het Analistennetwerk Nationale Veiligheid twee belangrijke opgaven. Ten eerste is de situatie slechter geworden voor veel van de dreigingen die onze samenleving kunnen ontwrichten. Ten tweede moeten we als Koninkrijk een antwoord vinden op een aantal structurele veranderingen in de wereld om ons heen. Dit betekent dat we moeilijke strategische keuzes moeten maken en dat een weerbare samenleving steeds belangrijker wordt. (...) De verslechtering geldt bijvoorbeeld voor verschillende aan klimaatverandering verbonden natuurrampen, zoals natuurbranden en extreem weer. (NCTV, 26 juni 2024)

Het Planbureau voor de Leefomgeving rekende door hoe Nederland in 2050 klimaatneutraal kan zijn. Waardevol, maar wel met een grote omissie, vinden wetenschappers Goda Perlaviciute, Thijs Bouman en Linda Steg (Rijksuniversiteit Groningen): het effect van gedrag en leefstijl is niet meegerekend. (Sociale vraagstukken, 01 juli 2024)

Er is veel meer ruimte nodig voor de Brabantse zijrivieren en -beken van de Maas. Gebeurt dat niet, dan wordt de provincie door klimaatverandering kwetsbaarder voor overstromingen en wateroverlast. Bovendien neemt de ernst van de overlast dan toe. Dat schrijven we gezamenlijk met waterschap De Dommel, waterschap Brabantse Delta en de provincie Noord-Brabant in een brief aan deltacommissaris Co Verdaas. (Persbericht provincie Noord-Brabant, 29 juni 2024)

Een maand geleden leek de bouw van het 'Vijfde Dorp' nog een stap dichter bij, nu moet de gemeente Zuidplas mogelijk toch terug naar de tekentafel. Bewoners aan de Middelweg en het Hoogheemraadschap Schieland & Krimpenerwaard hebben beroep aangetekend bij de Raad van State. (Omroep West, 28 juni 2024)

Is het de wetgever, het bestuur of de rechter die het milieubeleid bepaalt? Diverse rechtszaken over milieukwesties, zoals de klimaatzaak van Urgenda, zaken rond stikstof, bestrijdingsmiddelen of Schiphol laten zien dat het bewaken van de rechtsstaat te eenzijdig bij de rechter komen te liggen. Terwijl óók regering en parlement daar een belangrijke taak hebben. Die verantwoordelijkheid is door de wetgever en door het bestuur in de voorbije jaren onvoldoende genomen. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur in zijn advies ‘Met recht balanceren: juridisering in de leefomgeving’. (Persbericht Rli, 26 juni 2024)

- Besluit betaalbare huur
- Wet betaalbare huur

- Kamerbrief over versterken van democratisch burgerschap
- Kamerbrief over voortgang Kustpact 2024

- Kamerbrief over voortgang waterkwaliteitsbeleid en KRW
- Kamerbrief Schone Lucht Akkoord en EU-luchtkwaliteitsrichtlijn
- Kamerbrief over toezeggingen lozingsvergunningen Rijkswaterstaat en overzicht PFAS-lozingen

- amerbrief voortgang bestuursovereenkomst nitraat in grondwaterbeschermingsgebieden

- Kamerbrief over 3e voortgangsrapportage aanpak geldzorgen, armoede en schulden

- Kamerbrief reactie op motie over voorkomen jongerendakloosheid

In 2023 is er 39,3 miljoen ton aan goederen vervoerd over het spoor. Dat is 11,5 procent minder dan in het topjaar 2022, waarin het hoogste vervoerde gewicht ooit gemeten werd. Deze afname kwam vooral doordat er minder kolen en goederen in containers werden vervoerd. (CBS, 27 juni 2024)

De gemeente Amsterdam wil dat Schiphol "serieus krimpt" om de geluidshinder en uitstoot te verminderen. Het college van burgemeester en wethouders wil dat het aantal vluchten omlaaggaat naar maximaal 400.000 per jaar. (NOS Nieuws, 26 juni 2024)

Het aantal ouderen in de bevolking zal in de toekomst toenemen, ongeacht de omvang van de migratie. Het aantal mensen van 20 tot 65 jaar kan tot 2050 krimpen als er jaarlijks minder migranten naar Nederland komen dan verwacht. Ook zal deze leeftijdsgroep in 2050 hoger opgeleid zijn dan nu. (CBS, 28 juni 2024)