Nieuwsflits Stad en Regio

“Voor onze economie en ons verdienvermogen hebben we dóórbraken nodig, zowel gedurfde keuzes van het kabinet als meer vernieuwingskracht van het mkb zelf”, zegt Jacques van den Broek, voorzitter van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap, bij de presentatie van het nieuwe Jaarbericht ‘Staat van het mkb 2024’. (De Staat van het mkb, 13 november 2024)

Nederland zucht onder een tekort van meer dan 300.000 woningen. Tegelijk staat de leefbaarheid vooral in kwetsbare, superdiverse stadswijken onder druk. Hedy van den Berk van woningcorporatie Havensteder in Rotterdam en onderzoeker Reinout Kleinhans: ‘Laat de brede volkshuisvesting terugkomen, zodat ook leraren en verpleegkundigen in sociale huurwoningen kunnen wonen.’ (Stadszaken, 14 november 2024)

Meer criminaliteit door mensen met een migratieachtergrond: het is grotendeels een mythe. In Leiden is overlast door Marokkaanse jongeren succesvol aangepakt, vertelt oud-burgemeester Henri Lenferink. Aan de basis voor goed en veilig samenleven staat goed onderwijs, zegt ook ‘crimmigratie-onderzoeker’ Maartje van der Woude. (Persbericht Universiteit Leiden, 14 november 2024)

Het aantal mensen met een chronische ziekte stijgt in 2050 verder naar bijna twaalf miljoen. Vooral dementie en artrose nemen enorm toe. De verwachting is dat het aantal mensen met deze ziektes in 2050 bijna verdubbeld is. Dat blijkt uit de nieuwe Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) die het RIVM binnenkort publiceert. (RIVM, 19 november 2024)

Meer rechtszekerheid en dus winst voor het vakgebied. Dat is volgens advocaat Manfred Fokkema het gevolg van de tweede uitspraak van de Hoge Raad in de Didamkwestie. Maar omdat diezelfde Hoge Raad de Didam-regels niet beperkt en het einde van de Didam-saga nog niet in zicht is, denkt hij dat de gevolgen voor de praktijk van gebiedsontwikkeling voorlopig zullen aanblijven. (Gebiedsontwikkeling.nu, 18 november 2024)

De provincies hebben de afgelopen jaren 2 miljard euro ontvangen voor landbouw- en natuurmaatregelen. Dat geld kregen zij vooruitlopend op de vaststelling van hun gebiedsprogramma’s voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Het doel was om al binnen enkele jaren maatregelen uit te voeren met effecten op emissies en natuur. Uit de analyse blijkt dat ruim de helft van het budget bestemd is voor maatregelen door boeren. Ongeveer 40 procent van het budget is bestemd voor natuur- en watermaatregelen. De budgetverdeling laat aanzienlijke verschillen tussen de provincies zien. (Planbureau voor de Leefomgeving, 15 november 2024)

Een straatscore die bewaakt of er te veel ongezond eten wordt aangeboden in de omgeving. Volgens wetenschappers van de UvA versterkt dit meetinstrument omgevingsplannen die iets aan ongezond voedselaanbod wil doen. Het zorgt er volgens de UvA voor dat ‘er wat te kiezen valt’. Met de score kunnen gemeenten onderbouwd en gericht ingrijpen en vergunningen voor nieuwe fastfoodaanbieders weigeren. (Stadszaken, 18 november 2024)

De aandacht voor groeikernen is verslapt, terwijl de problemen in deze New Towns optellen. De wijken die in de jaren 70 en 80 in korte tijd gebouwd zijn, worden nu gelijktijdig sleets. Dat maakt wonen in deze steden onaantrekkelijk, waardoor mensen met hogere inkomens wegtrekken. De gemeenten zien armoede, eenzaamheid en ondermijning toenemen. De leefbaarheid in wijken en de kwaliteit van het onderwijs staat onder druk. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de New Town Alliantie en het ministerie van BZK. Een langdurige aanpak van het Rijk en gemeenten is nodig om de New Towns toekomstbestendig te maken. (Platform31, 13 november 2024)

De samenwerkingspartners van de NOVEX Zuidelijke Randstad hebben de website zuidelijkerandstad.nl gelanceerd. De nieuwe website maakt duidelijk dat het tijd is om door te pakken en samen het NOVEX-gebied Zuidelijke Randstad uit te voeren. De NOVEX Zuidelijke Randstad richt zich op het stedelijk gebied van de Zuidelijke Randstad, in de zone van de Oude Lijn, de spoorlijn tussen Leiden en Dordrecht, en de landschappen tussen en rondom de steden. (Persbericht provincie Zuid-Holland, 13 november 2024)

De regio’s Twente, Limburg-Centraal en de Stedendriehoek (Apeldoorn-Deventer-Zutphen) gaan aan de slag met het uitwerken van integrale verstedelijkingsstrategieën. Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gaf hiervoor het startsein samen met de betrokken regionale overheden. Deze regio’s bieden kansen voor een brede schaalsprong op het gebied van wonen, werken en voorzieningen, passend bij de identiteit van het gebied. Rijk en regio werken de komende tijd uit welke ruimtelijke keuzes hiervoor nodig zijn. (Persbericht ministerie van VRO, 13 november 2024)

Kampen, Raalte, Steenwijk, Meppel, Hardenberg en Hoogeveen en de provincies Drenthe en Overijssel hebben met het Rijk afspraken gemaakt om samen de spoorstations en hun omgeving te ontwikkelen. Dit om de groeiende vraag naar wonen en werken, gecombineerd met de daarbij behorende mobiliteitsopgave in de regio ruimte te geven. In de regio Zwolle worden de komende jaren 50.000 huizen gebouwd. De zes gemeenten dragen daar, met samen ongeveer 16.000 woningen, voor een belangrijk gedeelte aan bij. (Persbericht provincie Overijssel, 14 november 2024)

Het aantal seniorenwoningen dat dit jaar wordt opgeleverd, blijft ver achter bij de doelstellingen van de overheid. Bovendien worden vooral woningen gebouwd die het minste aansluiten bij de wensen van ouderen, zo blijkt uit onderzoek van Cobouw op basis van de database Bouwberichten. (Binnenlands Bestuur, 18 november 2024)

Een grote groep huishoudens woont in een dure woning die bovendien slecht aansluit bij hun voorkeur. Deze huishoudens zijn het meeste gebaat bij de bouw van substantieel meer woningen. Als maar beperkt grond kan worden vrijgemaakt voor woningbouw, verdienen kleinere woningen de voorkeur om deze huishoudens zo goed mogelijk te helpen. Dat blijkt onderzoek van het Centraal Planbureau dat vandaag is verschenen. (Persbericht CPB, 19 november 2024)

De Tweede Kamer heeft op donderdag 14 november ingestemd met twee nieuwe wetten die de huurtoeslag minder complex moeten maken. Ook kunnen meer huurders een beroep gaan doen op de huurtoeslag. Het overgrote deel van ontvangers gaat er door de wijzigingen op vooruit. (Persbericht ministerie van VRO, 15 november 2024)

In het derde kwartaal van 2024 werden vergunningen afgegeven voor de bouw van 12,4 duizend nieuwe woningen. Dat zijn er duizend meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Vergeleken met het tweede kwartaal van 2024 nam het aantal af met 6,5 duizend (-34 procent). Er werden 17,1 duizend nieuwbouwwoningen opgeleverd in het derde kwartaal. (CBS, 14 november 2024)

De jaarlijkse indexaties voor woningtoewijzing, passend toewijzen en verkoop zijn bekend. Woningcorporaties gebruiken deze gegevens om te bepalen wie in welke woning mag wonen. Ook worden de inkomens- en huurgrenzen voor de huurtoeslag 2025 onder voorbehoud bekendgemaakt. Met deze informatie kan het recht op huurtoeslag en de hoogte daarvan worden berekend. De nieuwe huurtoeslagregels en grenzen gaan in per 1 januari 2025. (Persbericht ministerie van VRO, 18 november 2024)

Het is nu nog een saai kantorenpark, maar als het aan de gemeente Rotterdam ligt is Brainpark I binnenkort een levendig stuk stad met duizenden nieuwe woningen voor onder andere studenten en starters. In 2023 werd al begonnen met de bouw van 614 nieuwe woningen – 379 studio’s en 235 tweekamerappartementen. Eind december gaat de bouw van 741 woningen in het Max Euwekwartier – onderdeel van Brainpark I – van start. (RTV Rijnmond, 16 november 2024)

Het Hamerkwartier in Amsterdam Noord wordt een spannende, nieuwe en sociale wijk direct aan het IJ. De volgende stap is gezet. Eigen Haard en bouwer ERA Contour hebben een overeenkomst gesloten voor de verdere ontwikkeling van het eerste bouwblok. Op het terrein dat nu nog Storkterrein heet komen straks honderden woningen. Het eerste bouwblok bestaat uit 237 woningen, een supermarkt en een parkeergarage. (Persbericht Eigen Haard, 13 november 2024)

De ontwikkeling van 295 appartementen op de voormalige Praxis-Braat locatie aan de Esdoornlaan in Oosterhout is een stap verder. De gemeenteraad van Oosterhout heeft het plan in juli 2024 vastgesteld. (Persbericht Thuisvester, 13 november 2024)

De inspiratiegids 'Datagedreven werken aan regionaal arbeidsmarktbeleid’ informeert en ondersteunt gemeenten en arbeidsmarktprofessionals bij het vervullen van hun rol in de arbeidsmarktopgave. De gids biedt praktische handvatten voor het effectief benutten van data in alle fases van beleid en uitvoering. (VNG Nieuws, 15 november 2024)

Het kabinet wil inzetten op een sociale, hoogwaardige en innovatieve economie, waarin arbeidsmigratie tegen lage lonen en onder slechte omstandigheden wordt beperkt. Dat schrijft minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Daarmee zet het kabinet de 1e stappen naar een selectiever en gerichter arbeidsmigratiebeleid. Dat vergt scherpe keuzes, die de omvang en samenstelling van arbeidsmigratie beïnvloeden. (Persbericht ministerie van SZW, 15 november 2024)

De innovatiedistricten en innovation districts schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond. Maar welk label er ook op zo’n gebied wordt geplakt, de vragen die bij de ontwikkeling komen kijken zijn hetzelfde. De Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling zocht in het Innovatiedistrict Delft met behulp van experts naar de antwoorden. (Gebiedsontwikkeling.nu, 15 november 2024)

De provincie Zuid-Holland, Metropoolregio Den Haag Rotterdam (MRDH) en de gemeenten Delft, Den Haag, Leiden en Rotterdam werken de komende jaren nauwer samen aan een beter klimaat voor start-ups en scale-ups. Op 13 november ondertekenden zij hiervoor een intentieverklaring. De gezamenlijke ambitie is om begin 2025 een uitvoeringsprogramma te maken dat gericht is op de ontwikkeling van start-ups en scale-ups in de regio. Andere partijen, zoals kennisinstellingen, worden ook uitgenodigd hieraan mee te doen. (Persbericht provincie Zuid-Holland, 14 november 2024)

De Achterhoek heeft de op één na hoogste brede welvaart van Nederland. Toch staat de regio de komende decennia voor uitdagingen, vooral in de transitie van het bedrijfsleven naar een duurzame en inclusieve economie. De Rabobank onderzocht deze uitdagingen en formuleerde zeven opgaven voor de Achterhoek. (Rabobank, 18 november 2024)

Amersfoort is de eerste stad die het programma-instrument uit de Omgevingswet inzet om te sturen op ruimte voor werk. Doel is niet alleen bescherming van productieve economie, maar ook intensiveren en beter benutten door mengbare activiteiten van bedrijventerreinen te weren. Die zouden plaats moeten krijgen in voorzieningengebieden en op andere mixlocaties, als ‘contramal’. (RO Magazine, 13 november 2024)

Nederland heeft in 2023 minstens 25 miljard euro geïnvesteerd in de verduurzaming van de energiehuishouding. Dat blijkt uit de Investeringsmonitor Energietransitie 2023 van SEO Economisch Onderzoek, in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Invest-NL, Rabobank, Alliander en Gasunie. Hoewel deze investeringen in lijn lijken te liggen met wat nu nodig is om de energiedoelstellingen te behalen, benadrukt het rapport dat het nog onzeker is of deze investeringen voldoende zijn en of ze op de juiste plek terechtkomen. (Persbericht Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, 17 november 2024)

Alle PFAS komen in Nederland op de lijst met Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) te staan. Dat wil zeggen dat voor al deze stoffen per direct een minimalisatieplicht gaat gelden. Bedrijven moeten dus voorkomen dat ze PFAS uitstoten naar lucht en water. (Persbericht ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 14 november 2024)

Klimaatverandering zorgt niet alleen voor stijgende zeeën, maar stelt ook onze rivieren op de proef. Wageningse onderzoekers waarschuwen dat rivieren kwetsbaarder worden voor plotselinge, blijvende veranderingen, zoals een rivier die spontaan een nieuwe loop kiest. Dit gebeurt wanneer door zelfs een kleine verschuiving – bijvoorbeeld in waterpeil of stroming – een zogenoemd kantelpunt wordt bereikt. Om dit soort verrassingen voor te blijven, is investering in kennis over rivierdynamiek cruciaal. Zo kunnen we ervoor zorgen dat rivieren en mensen veilig blijven, ook bij een veranderend klimaat. (Wageningen UR, 14 november 2024)

Het oppervlak van gebieden die kwetsbaar zijn door risico’s op wateroverlast en regionale overstroming neemt toe van 470.000 hectare in 2021 tot 690.000 hectare in 2100. Het betreft gebieden met relatief hoge grondwaterstand en in de buurt van bepaalde regionale waterlopen. Daar kan bij zware regenval wateroverlast of zelfs overstromingsgevaar ontstaan voor aanwezige woningen. Het aantal woningen op in 2100 verwachte ongunstige locaties vanwege waterhuishouding en bodemdaling nam in de periode 2000-2023 toe van circa 526.000 naar 684.000, vooral in Noord- en Zuid-Holland en Limburg. (Compendium voor de Leefomgeving, 15 november 2024)

In het tweede Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptie 2025-2028 ligt de nadruk op het beter en sneller weerbaar maken van de provincie tegen weersextremen als langdurige hitte, droogte en wateroverlast. (Persbericht provincie Utrecht, 13 november 2024)

- Kamerbrief aanbieding 14 convenanten 5e tranche Regio Deals
- Kamerbrief over voorhang verlenging en wijziging Subsidieregeling aardgasvrije huurwoningen
- Kamerbrief over uitkomsten Bestuurlijke Overleggen Leefomgeving 2024

- Kamerbrief bij Kerncijfers Mobiliteit 2024
- Kamerbrief met reactie op monitorrapportage Reizen in het dagelijks leven: toegang tot vervoer en mobiliteit
- Kamerbrief over MIRT najaar 2024
- Kamerbrief over voortgang moties en ontwikkelingen PFAS
- Aanbiedingsbrief voortgangsrapportage Uitvoeringsprogramma Waddengebied en Staat van de natuur in de Waddenzee
- Verzamelbrief over waterdomein november 2024
- Verzamelbrief bodem en ondergrond november 2024

- Kamerbrief Jaarbericht Staat van het mkb 2024

- Kamerbrief Agenda voor werkend Nederland
- Kamerbrief over onderzoek over arbeidsmigranten
- Kamerbrief over een selectiever en gerichter arbeidsmigratiebeleid

- Kamerbrief met beleidsreactie eindrapport verward onbegrepen gedrag en veiligheid

Het kabinet heeft 2,5 miljard euro beschikbaar om nieuwe woonwijken goed bereikbaar te maken. Daarmee wil de regering de bouw van nieuwe woningen stimuleren en makkelijker maken. Het gaat om maatregelen op plekken waar op korte termijn nieuwe woningen gebouwd kunnen worden. Om welke projecten het precies gaat, wordt op een later moment besloten. Verder wordt er ongeveer 700 miljoen euro geïnvesteerd in de aanpak van wegen en bereikbaarheidsmaatregelen in de regio’s. (Persbericht ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 13 november 2024)

Nederlanders legden in 2023 in eigen land meer kilometers af dan in 2022, maar minder dan in 2019. De door goederen afgelegde afstand daalde juist in 2023. De komende jaren zal naar verwachting zowel het personenverkeer als het goederenvervoer groeien. Dit staat in de Kerncijfers Mobiliteit 2024 van het KiM. (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, 18 november 2024)

Vanaf 2030 moet de metro tussen Rotterdam en Den Haag elke vijf minuten rijden. Daarin investeren het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) 550 miljoen euro. Om de verwachte reizigersgroei van 3% per jaar op deze nu al intensief gebruikte metrolijnen op te vangen, is het nodig om de frequentie in 2030 te verhogen. De regio verwacht tot 2040 400.000 nieuwe inwoners in het gebied. (Persbericht Metropoolregio Rotterdam Den Haag, 14 november 2024)

De Metropoolregio Amsterdam (MRA) voert volgend jaar samen met het Rijk een verkenning uit naar de mogelijkheden van alternatieve bekostiging van de IJmeerverbinding. Hierbij kan onder meer worden gedacht aan private investeringen. (Metropoolregio Amsterdam Nieuws, 13 november 2024)