Nieuwsflits Stad en Regio

Het betrekken van burgers bij wetenschap kan met de nodige aanpassingen meer waarde voor burgers én wetenschappers krijgen. Dat schijft het Rathenau Instituut in het rapport 'Vele handen maken meer dan licht werk'. Onderzoeksfinanciers kunnen bijvoorbeeld de financiële en juridische kaders herzien waardoor burgers en wetenschappers gemakkelijker mee kunnen doen. En kennisinstellingen kunnen burgers en wetenschappers meer tijd en ruimte geven. (Rathenau Instituut, 28 november 2024)

De zorgvraag blijft de komende decennia groeien. Dit vraagt om scherpe keuzes in de zorg. Bijvoorbeeld over het opnemen van behandelingen of geneesmiddelen in het basispakket van de zorgverzekering. Ook zal klimaatverandering meer invloed hebben op de leefomgeving en gezondheid en nemen gezondheidsverschillen niet af. Dat concludeert het RIVM in de nieuwe Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV). Standvastig beleid is daarom noodzakelijk, waarbij ook naar gezondheidseffecten en -kansen gekeken wordt binnen andere beleidsterreinen, zoals onderwijs, werk en woningbouw. (RIVM, 27 november 2024)

Op 21 november is de nieuwe koers voor het Platform Slappe Bodem gepresenteerd. Het hele netwerk en veel deskundigen buiten het Platform Slappe Bodem hebben vanaf begin dit jaar meegewerkt aan de nieuwe strategische agenda die loopt van 2025 tot 2029: Investeren in een stevige toekomst. Bodemdaling is een sluipend proces en zo’n 9 miljoen Nederlanders in West-, Oost- en Noord-Nederland hebben met de gevolgen te maken. Dit komt door slappe veen- en kleibodems die dalen door belasting en ontwatering. (Platform Slappe Bodem, 27 november 2024)

Op 28 november overhandigden de waterschappen bij het bestuurlijk overleg landelijk gebied hun toekomstvisie voor het platteland aan onder anderen minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). In de visie ‘Samenwerken aan een toekomstbestendig platteland' delen de waterschappen hun plannen. Ze reiken medeoverheden, boeren en andere terreineigenaren de hand om samen te werken en zo snel stappen te zetten op weg naar een landelijk gebied mét toekomstperspectief. (Persbericht Unie van Waterschappen, 28 november 2024)

In de publicatie Natuurinclusieve gebiedsontwikkeling worden de belangrijkste knelpunten van het planproces bij dit type gebiedsontwikkeling in kaart gebracht en oplossingen zichtbaar gemaakt. Ook wordt teruggekeken op de geschiedenis, zoals op wat de eerste ecowijken uit de jaren 1990 hebben opgeleverd. (Architectenweb Nieuws, 29 november 2024)

In de 17 NOVEX-gebieden liggen er meer uitdagingen op gebiedsontwikkelaars te wachten dan louter het bouwen van genoeg woningen. De inzet moet zijn leefbare stadsdelen te maken, met genoeg sociale en maatschappelijke voorzieningen. Maar hoe? Dat is de vraag die werd beantwoord tijdens de tweede Community of Practice Grootschalige Woningbouwgebieden. (Gebiedsontwikkeling.nu, 02 december 2024)

De handreiking ‘Religieus erfgoed in beweging - samen bouwen aan de toekomst’ biedt inspiratie en praktische handvatten om écht aan de slag te gaan. Het boekwerk bevat 44 inspirerende voorbeelden van gemeenten uit heel Nederland. Ze geven inzicht in verschillende werkwijzen en acties. (VNG Nieuws, 28 november 2024)

Om de transformaties van hun stationsgebieden haalbaar te maken, trokken zes gemeenten in de regio Zwolle samen op. Met een gezamenlijk plan, dat door het Rijk is goedgekeurd en ondersteund, maken ze hun ambities waar. “Samen zijn we één grote gebiedsontwikkeling.” (Gebiedsontwikkeling.nu, 28 november 2024)

Haan & Laan recenseren gebiedsontwikkelingen in Nederland. Mooie plannen genoeg, maar hoe pakken ze in werkelijkheid uit? In deze aflevering de wijken Noordhoek en Mannee in Goes Noordoost. “Goes doet zichzelf tekort door zo weinig woningen per hectare te bouwen.” (Gebiedsontwikkeling.nu, 29 november 2024)

Een huurprijswijzigingsbeding dat voorziet in een jaarlijks toe te passen opslag op de huurprijs van maximaal 3% bovenop de consumentenprijsindex, is in het algemeen niet een oneerlijk beding. Dat heeft de Hoge Raad vandaag geoordeeld naar aanleiding van zogenoemde prejudiciële vragen van de rechtbank Amsterdam. (De Hoge Raad, 29 november 2024)

Het aantal ouderen met een zorgindicatie stijgt tot 2040 explosief. Hierdoor dreigen zij in de problemen te komen in hun zoektocht naar een geschikte woning. Om deze groeiende groep op te vangen, zijn er 110.000 extra plekken nodig in woonzorginstellingen. Er is intensieve samenwerking nodig in de zorgsector om snel nieuwe locaties bij te bouwen, blijkt uit het nieuwe onderzoeksrapport van vastgoedadviseur Colliers over de zorgmarkt. (Persbericht Colliers, 27 november 2024)

De laatste jaren komen er gemiddeld zo’n 50.000 koopwoningen per jaar vrij doordat oudere huiseigenaren overlijden of verhuizen. Vrijkomende koopwoningen van oudere huiseigenaren spelen dus een steeds belangrijkere rol bij de doorstroming. Mogelijk kunnen meer aantrekkelijke, geschikte woningen en woonconcepten in buurten waar nu al veel ouderen wonen een handje helpen om de verhuismobiliteit van oudere huiseigenaren te vergroten. (Rabobank, 27 november 2024)

De kans dat een woning op korte termijn vrij komt, wordt vooral bepaald door de leeftijd van de bewoners, hun financiële situatie, of ze de woning bezitten of huren, en hoe lang zij al in de woning wonen. Arbeidsmarktpositie, herkomst, mobiliteit en regio hebben in verhouding weinig invloed. Woningen met een oudste bewoner tussen de 45 en 80 jaar oud komen minder vaak vrij dan gemiddeld. Dit meldt het CBS op basis van nieuw onderzoek naar verhuisgedrag in Nederland in 2021 en 2022. (CBS, 27 november 2024)

Met 15.000 woningen is ‘Zuiderhage’ niet alleen een grote schaalsprong voor Lelystad, maar ook een uitdagende, met compacte buurtschappen, biobased bouw en een voornemen voor geothermie. Dat vereist nauwe samenwerking met het Rijk en een goede marktuitvraag. (Stadszaken, 02 december 2024)

De kans is groot dat Lelystad toch mag bouwen langs de kust van het Markermeer. Het Rijk wil woningbouw in het Markermeer niet langer uitsluiten, maar juist mogelijk maken. Dat blijkt uit een aangenomen motie in de Tweede Kamer. (Omroep Flevoland, 29 november 2024)

In december start de bouw van nieuwbouwproject in Waldorp Four in Den Haag. Het door Paul de Ruiters Architects ontworpen project omvat vier gebouwen met in totaal 1.171 woningen, die worden verbonden door een driehonderd meter lange onderbouw met functies als horeca en bedrijfsruimte. Het meer dan 75.000 m² omvattende project wordt het grootste prefab woningbouwproject van Nederland. (Architectenweb Nieuws, 28 november 2024)

De druk op de Amsterdamse woningmarkt is groot. Nieuwbouw alleen kan de vraag naar passende woningen niet bijhouden. Als huishoudens meer doorstromen naar passende woningen, kan de bestaande woningvoorraad beter benut worden. Onderzoek en Statistiek onderzocht in hoeverre Amsterdamse huishoudens passend wonen. Als we weten welke huishoudens wel of niet passend wonen, kunnen we doorstromingskansen aanwijzen. (Gemeente Amsterdam, 28 november 2024)

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft de bezwaren tegen het bestemmingsplan Oude Goote in Brielle ongegrond verklaard. BPD en Rotij Grondontwikkeling West kunnen nu (gefaseerd) aan de slag met de ontwikkeling van Buitenplaats Brielle: een woonwijk met maximaal 800 huur- en koopwoningen. (Raad van State, 27 november 2024)

De gemeente Heerlen heeft een vergunning verleend voor de bouw van 147 nieuwe woningen in de wijk Slakhorst, Hoensbroek. Dit project, ontwikkeld door woningcorporatie Woonpunt, voorziet in een mix van gezins- en levensloopbestendige woningen en zorgt voor een sterke verbetering van de wijk. (Persbericht gemeente Heerlen, 27 november 2024)

Het aantal verstrekte tewerkstellingsvergunningen (TWV’s) voor asielzoekers is gestegen, van 1.840 in 2023 naar 7.370 in 2024. Nu asielzoekers het hele jaar mogen werken in plaats van slechts 24 weken, is een belangrijke drempel voor werkgevers om asielzoekers aan te nemen weggenomen. Uitzendbedrijven vragen de meeste TWV’s voor asielzoekers aan. (Persbericht UWV, 02 december 2024)

Dankzij de Richtlijn Tijdelijke Bescherming krijgen Oekraïense vluchtelingen toegang tot niet alleen opvang en zorg, maar ook werk. Dat beleid werpt zijn vruchten af: ruim de helft van de Oekraïense vluchtelingen is aan het werk. Zij werken echter meestal aan de onderkant van de arbeidsmarkt en (ver) onder hun opleidingsniveau. Verder ervaren veel van deze vluchtelingen mentale problemen en stress. (WODC, 28 november 2024)

De bouw beleeft een lastig jaar met een dalende productie. Hoewel er grote behoefte is aan nieuwbouw, herstel en onderhoud, blijkt het lastig om deze behoefte om te zetten in bouwprojecten. Mede door netcongestie en beperkte stikstofruimte is er gebrek aan locaties waar snel gebouwd kan worden. Daarnaast zitten eisen ten aanzien van duurzaamheid, betaalbaarheid en rendement elkaar soms in de weg. Toch treedt vanaf 2025 herstel op. (Persbericht ABN AMRO, 03 december 2024)

Begin 2022 telde Nederland bijna 300 duizend familiebedrijven. Bijna driekwart van de familiebedrijven is actief in het niet-financiële bedrijfsleven, zoals de detailhandel, horeca en industrie. Gezamenlijk realiseerden zij een omzet van 595 miljard euro en voegden ruim 152 miljard euro aan waarde toe aan de Nederlandse economie. (CBS, 03 december 2024)

De Nederlandse winkelvastgoedmarkt blijft volop in beweging. Dankzij een lagere inflatie en hogere lonen hebben consumenten gemiddeld 2,5 procent meer te besteden en dat zorgt voor meer bezoekers in populaire winkelgebieden. Maar er zijn ook zorgen: het consumentenvertrouwen blijft laag en er is nog veel economische onzekerheid. Bovendien hebben winkeliers het lastig door krappe winstmarges en concurrentie van grote internationale en online winkels. Dit leidt tot meer lege panden en faillissementen. Toch ontstaan er nieuwe kansen voor ondernemers en worden winkelstraten steeds gevarieerder. Dat en meer is te lezen in het Winkelrapport 2024. (NVM, 27 november 2024)

De regio Noordoost-Noord-Brabant is de zesde economische regio van Nederland, gemeten naar de bijdrage aan het bruto binnenlands product. Als we echter dieper inzoomen op de economische groei valt op dat de regio niet tot de groeiregio’s van Nederland behoort. De regio heeft een forse opgave om een vitale toekomst te borgen, zowel vanuit economisch perspectief als wat betreft brede welvaart. (Rabobank, 28 november 2024)

Provincie Zeeland laat om de vier jaar uitzoeken hoeveel vraag er is naar grond voor bedrijventerreinen. Adviesbureau Stec nam ditmaal de periode 2023 tot 2032 onder de loep. Zij concluderen dat het huidige grondaanbod zeer krap is, en dat wanneer er geen actie wordt ondernomen er nog meer krapte volgt. (Omroep Zeeland, 27 november 2024)

De arbeidsparticipatie in Limburg is, net als in de rest van Nederland, historisch hoog. Toch blijft de provincie achter bij het landelijke gemiddelde. In 2023 was de bruto arbeidsparticipatie in Limburg 70,4%, terwijl het nationale gemiddelde 75,8% bedraagt. Dit betekent dat er zo'n 46.000 Limburgers méér actief zouden zijn op de arbeidsmarkt als Limburg hetzelfde niveau van arbeidsparticipatie zou halen als het landelijk gemiddelde. Alhoewel de invloed van de provincie op de arbeidsparticipatie beperkt is, kan ze wel een rol spelen door het creëren van nieuwe werkgelegenheid, het bevorderen van strategisch personeelsbeleid en het ondersteunen van Limburgers bij hun ontwikkeling op de arbeidsmarkt. (Persbericht provincie Limburg, 29 november 2024)

Het oude V&D-gebouw aan de Grote Houtstraat krijgt een nieuwe bestemming. Het monumentale pand wordt gerestaureerd en verbouwd. Er komen winkels, 24 appartementen, kantoren, een fietsenstalling en een restaurant in. (Persbericht gemeente Haarlem, 29 november 2024)

Het grondwater en oppervlaktewater bevat op veel plekken te veel stikstof en fosfor. Daarmee voldoet Nederland niet aan de doelen van de Europese Nitraatrichtlijn. Door te veel stikstof en fosfor voldoet in veel wateren in Nederland de biologische waterkwaliteit niet en staat de kwaliteit van het drinkwater in sommige delen van Nederland onder druk. Vooral in gebieden met een ondergrond van zand en löss is het belangrijk de kwaliteit van het grondwater te verbeteren. Dat blijkt uit het rapport Landbouwpraktijk en waterkwaliteit in Nederland 2020-2023. (RIVM, 28 november 2024)

Het verduurzamen van woningen die onderdeel zijn van een Vereniging van Eigenaren (VvE) komt door tal van belemmeringen nauwelijks van de grond. Het boek ‘De lange hordenloop – Een lesje verduurzaming van twee Amsterdamse VvE’s’ brengt de vele hindernissen in beeld die zij op hun pad naar verduurzaming tegenkomen. Voor succes op grotere schaal hebben VvE’s minder tegenwerking en meer ruggensteun nodig: van overheden, banken en van elkaar. (Metropoolregio Amsterdam Nieuws, 27 november 2024)

- Regeling specifieke uitkering flexibele inzet ondersteuning woningbouw (derde tranche)
- Regeling van de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening van 18 november 2024, nr. 2024-0000829480, tot wijziging van de Regeling specifieke uitkering ontzorgingsprogramma verduurzaming kleine en micro mkb-ondernemingen en bedrijventerreinen in verband met het ophogen van het subsidieplafond

- Kamerbrief over verblijfsvoorzieningen voor bouwwerkafhankelijke diersoorten

- Slim met Stroom voor Groene Groei

- Kamerbrief over planning aanscherping geurnormen veehouderij

- Kamerbrief over circulair ondernemen

- Kamerbrief over uitwerking Nationale Technologiestrategie
- Kamerbrief over Nationaal Groeifonds project PhotonDelta
- Kamerbrief over Voortgangsrapportage Invest-NL 2023

- Verzamelbrief Natuur
- Kamerbrief Ruimte voor Landbouw en Natuur
- Kamerbrief over beleidsagenda Natuur
- Kamerbrief over inzet op stikstofemissiereductie
- Kamerbrief over contouren agrarisch natuurbeheer

- Kamerbrief reactie op rapport ‘Europese vergrijzing in het vizier’

- Kamerbrief Sport en Bewegen 2024
- Kamerbrief over Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2024

Sinds 2020 vervult Karen van Dantzig de functie van Dutch Urban Envoy, de speciale gezant van Nederland voor stedelijke vraagstukken in Europa. Haar mandaat werd in 2022 door de minister van BZK uitgebreid en verlengd tot 2028. In dit interview duiken we dieper in haar werk en op hoe steden omgaan met grote uitdagingen zoals ruimtegebrek, duurzaamheid en digitalisering. (Europa Decentraal Nieuws, 02 december 2024)

Eurostat has released the 2024 edition of the interactive publication Housing in Europe, offering statistical insights into housing trends and challenges across Europe. (Eurostat, 28 november 2024)