Nieuwsflits Stad en Regio

Grote demografische veranderingen in het buitenland kunnen doorwerken op handelsstromen naar en van Nederland. Dat laten twee Working Papers zien. (Persbericht WRR, 19 december 2024)

Recht doen aan alle regio’s in Nederland en hun onderscheidende kracht is belangrijk voor het kabinet, want elke regio telt. Het regeerprogramma noemt hierbij specifiek regio’s aan de randen van het land en de behoefte aan maatwerk. Met de start van het Nationaal Programma Vitale Regio’s (NPVR) in 2025 wordt voor juist die regio’s ingezet op leefbare regio’s, een duurzaam en bereikbaar voorzieningenniveau en een gezonde en kansrijke toekomst voor inwoners. (Persbericht ministerie van BZK, 20 december 2024)

Het kabinet verkent de mogelijkheden om ook volgend jaar huishoudens te ondersteunen die moeite hebben met het betalen van de energierekening. Daarvoor is 60 miljoen euro gereserveerd voor 2025. (Persbericht ministerie van SZW, 19 december 2024)

Gebiedsontwikkeling.nu publiceerde in 2024 17 artikelen waarin nieuwe boeken werden besproken. Vooral de titels over stedelijke ontwikkeling scoorden hoog – het overkoepelende schaalniveau derhalve. Er klinken zowel zorgen (doorgeschoten marktwerking, eenvormigheid) als hoopvolle geluiden (15-minuten-stad, rechtvaardigheid). (Gebiedsontwikkeling.nu, 30 december 2024)

De rechtspraak over het intern salderen bij de beoordeling van de gevolgen van projecten voor de natuur wijzigt. In de kern komt het erop neer dat intern salderen niet meer mag worden betrokken in de zogenoemde voortoets, dus bij de vraag of een natuurvergunning voor een project nodig is. Intern salderen mag wel worden betrokken bij de vraag of een natuurvergunning voor een project kan worden verleend. De mogelijkheden voor het intern salderen worden hierdoor beperkt. (Persbericht Raad van State, 18 december 2024)

Hoe kunnen we er praktisch voor zorgen dat meer jongvolwassenen hun toekomstdroom op het platteland kunnen waarmaken? Maarten Koreman vond afgelopen jaar het antwoord op die vraag en hoopt nu de rest van het vakgebied mee te krijgen. “Lokale behoeften en initiatieven moeten worden gecombineerd met de professionele kennis van gebiedsontwikkelaars.” (Gebiedsontwikkeling.nu, 18 december 2024)

De gemeente Lansingerland en de provincie Zuid-Holland hebben een bestuursakkoord over ruimtelijke ontwikkelingen in Lansingerland. De overeenkomst betekent de inzet op 4 opgaven: de bouw van 5.000 woningen op Bleizo-West en snellere ontwikkeling op andere locaties, behoud van genoeg plek voor bedrijven, goed vervoer en de realisatie van windenergie. (Persbericht provincie Zuid-Holland, 18 december 2024)

De grondprijzen voor woningbouw en bedrijventerreinen blijven stijgen in Nederland, zo blijkt uit ons benchmarkonderzoek onder 140 gemeenten. De schaarste aan beschikbare grond, hogere vastgoedprijzen, veranderende wetgeving en strategische keuzes van gemeenten zorgen voor nieuwe verhogingen. (Persbericht Stec Groep, 23 december 2024)

Bouwen, bouwen, bouwen wil minister Mona Keijzer. Maar hoe en waar? Een gesprek over de nieuwe Nota Ruimte, woningnood, de samenwerking met de decentrale overheden en nestkastjes. (Binnenlands Bestuur, 21 december 2024)

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) trekt nog eens 70 miljoen euro uit om transformaties van gebieden en gebouwen naar woningen te stimuleren. Het budget van de zogeheten Transformatiefaciliteit komt hiermee op 150 miljoen euro. Via dit instrument kunnen ontwikkelaars een lening krijgen als ze een locatie of gebouw willen transformeren naar betaalbare woningen. (Persbericht ministerie van VRO, 19 december 2024)

Minister Mona Keijzer gaat de leegstandwet aanpassen om deze effectiever te maken. De aanpassingen zijn erop gericht om leegstand zo veel mogelijk te voorkomen en de periode van leegstand zo kort mogelijk te houden. Zo gaan gemeenten eerder in gesprek met eigenaren van een leegstand pand. Ook wordt de gemeentelijke voordracht van huurders vervangen door een verplichte termijn waarbinnen een woning opnieuw bewoond moet worden. De aanpassingen werden als experiment al ingezet in Amsterdam en Utrecht en bleken daar succesvol. (Persbericht ministerie van VRO, 20 december 2024)

In november 2024 waren de prijzen van bestaande koopwoningen gemiddeld 11,9 procent hoger dan in november 2023. Dat is de grootste stijging in ruim twee jaar. Ten opzichte van oktober 2024 stegen de prijzen in november met 0,9 procent. De prijsontwikkelingen in dit bericht zijn gebaseerd op de prijsindex van bestaande particuliere koopwoningen in Nederland van het CBS en het Kadaster. (CBS, 23 december 2024)

In 2022 verlieten 3,2 duizend mensen een instelling waar zij op basis van de Wmo drie maanden of langer hadden gewoond met begeleiding. De meesten verhuisden naar een corporatiewoning (67 procent). Bijna 7 op de 10 mensen woonden na de verhuizing alleen (eenpersoonshuishouden). Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers. (CBS, 18 december 2024)

Ondanks een nationaal actieplan zien lokale overheden en deskundigen het aantal dak- en thuislozen eerder groeien dan afnemen. (Binnenlands Bestuur, 19 december 2024)

Huurders in de vrije sector mogen in 2025 maximaal 4,1% huurverhoging krijgen. In de middenhuur ligt dit maximum vanaf 1 januari 2025 op 7,7% en in de sociale huur vanaf 1 juli 2025 op 5%. In de vrije sector is wettelijk vastgelegd dat de huur mag stijgen met inflatie of CAO-loonontwikkeling. Bij het laagste percentage mogen verhuurders vervolgens 1% optellen; dat is de maximaal toegestane huurverhoging. In de middenhuur sector wordt gerekend met de CAO-loonontwikkeling +1%. Omdat de cao-loonontwikkeling dit jaar hoger was dan de inflatie, mogen verhuurders in de middenhuursector een huurverhoging rekenen van maximaal 7,7%. (Persbericht ministerie van VRO, 18 december 2024)

De situatie op de woningmarkt in Nederland gaat niet alleen over woningtekorten, maar ook over de vraag hoe we zaken zoals (woon)ruimte, grond en financiële middelen verdelen. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat de solidariteit op het gebied van wonen grenzen kent. (Persbericht SCP, 18 december 2024)

Uit een nieuwe bevolkingsprognose van de provincie Noord-Holland blijkt dat het aantal inwoners blijft groeien tot bijna 3,4 miljoen in 2050. Dit is een toename van 390.000 mensen in de periode 2024-2050. Dit onderstreept het belang om voor huidige en toekomstige inwoners snel nieuwe woningen te bouwen. Het aantal huishoudens in Noord-Holland neemt tot 2050 toe met 245.000. De groep eenpersoonshuishoudens van 75 jaar en ouder neemt toe met 110.000 huishoudens. (Persbericht provincie Noord-Holland, 23 december 2024)

Het nieuwe woonruimteverdelingssysteem in de regio Groot Amsterdam werkt: vanaf 2023 hebben starters daadwerkelijk een betere kans op een sociale huurwoning van een woningcorporatie gekregen. Ook daalt de gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning licht: van 13,4 naar 12,1 jaar. Maar doordat er veel meer actieve woningzoekenden zijn neemt de slaagkans wel af, zo blijkt uit de jaarrapportage Woonruimteverdeling 2023 van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties en de gemeenten. (NUL20, 18 december 2024)

De Zuid-Hollandse woningbouw is flink op stoom. Inmiddels zijn ruim 51.000 woningen opgeleverd sinds de woondeals. Meer dan 46.000 woningen zitten nog ‘in de pijplijn’. Alleen al het laatste kwartaal zijn ruim 4.700 woningen opgeleverd in de provincie. Met het Rijk is in april 2024 als (herziene) ambitie afgesproken om 247.896 woningen bruto nieuwbouw te realiseren in de periode 2022 tot en met 2030. (Persbericht provincie Zuid-Holland, 18 december 2024)

De provincie werkt samen met gemeenten, woningcorporaties, bouwbedrijven en inwoners aan de realisatie van 16.200 nieuwe woningen tot en met 2030. Kleinschalige en grootschalige transformatie, herstructurering en woningsplitsing spelen hierin een cruciale rol. Uit een analyse blijkt dat 6.600 van deze woningen via transformatie en woningsplitsing gerealiseerd kunnen worden.“ Met deze regeling geven we een extra impuls aan projecten die bijdragen aan onze ambitie: voldoende, duurzame en betaalbare woningen in Drenthe,” zegt gedeputeerde Yvonne Turenhout. (Persbericht provincie Drenthe, 18 december 2024)

De gemeenteraad heeft de Woonvisie 2040 vastgesteld. De Woonvisie vormt een stevige basis voor verschillende acties en maatregelen om de woningnood verder aan te pakken (o.a.. door 4.000 woningen per jaar toe te voegen) en bestaande huizen te verbeteren. (Persbericht gemeente Den Haag, 20 december 2024)

Assen wil doorgroeien naar een stad van 80.000 inwoners. In 2030 moeten de eerste ruim 860 ­woningen ­overeind staan. Gaat dat lukken? (Binnenlands Bestuur, 20 december 2024)

De afgelopen periode werkten de gemeente, woningcorporaties en andere betrokken partijen samen met bewoners aan het Gebiedsperspectief Tilburg Noord. In Tilburg zijn tussen de 25.000 en 30.000 nieuwe woningen nodig. Ongeveer 5.000 daarvan komen in Tilburg Noord. Het Gebiedsperspectief laat zien waar de gemeente en woningcorporaties WonenBreburg en TBV Wonen mogelijkheden zien voor woningbouw en benodigde voorzieningen. (Persbericht gemeente Tilburg, 18 december 2024)

Rotterdam ligt op koers om in 2024 en 2025 ruim 1900 studentenwoningen te bouwen. Dat is meer dan de bouw van 1600 studentenwoningen waar het college van burgemeester en wethouders zich bij de start van de nieuwe collegeperiode in 2022 sterk voor maakte. (Persbericht gemeente Rotterdam, 18 december 2024)

De gemeente Almere, woningcorporaties de Alliantie, GoedeStede en Ymere en huurdersorganisatie 3HO hebben samen ambitieuze prestatieafspraken voor 2025 tot en met 2029 ondertekend. Naast nieuwbouw zetten de partijen zich in voor meer doorstroming en betere benutting van de bestaande woningen. (Persbericht gemeente Almere, 20 december 2024)

De Bredase gemeenteraad heeft het bestemmingsplan 'Linie Doornbos, De Faam' vastgesteld. Daarmee is de weg vrij voor de realisatie van maximaal 625 woningen en commerciële voorzieningen op de locatie van de voormalige snoepfabriek aan de Liniestraat in de Bredase spoorzone. Het plan omvat 181 sociale huurwoningen, 244 middeldure huur- en koopwoningen en 200 huur- en koopwoningen in de vrije sector. (Persbericht gemeente Breda, 20 december 2024)

Gebiedsontwikkelaar AM gaat op de plek van de Power City Church aan de Elisabethhof een appartementencomplex realiseren. Vandaag ondertekenden wethouder Van Gaal (namens de gemeente) en Annemarie Jol (directeur Ontwikkeling AM) de overeenkomst met hun afspraken over de nieuwbouw. In het appartementencomplex komen ongeveer 220 sociale, middeldure en vrije sector woningen. Op de begane grond is ruimte voor ongeveer 800 m² aan (commerciële) voorzieningen. (Persbericht gemeente Leiderdorp, 19 december 2024)

De krapte voor huisvesting van bedrijven en consumenten is het grootste in de gemeenten Westland, Lelystad en Utrecht. Dat blijkt uit onderzoek van vastgoedadviseur JLL naar de actuele leegstand en de verhouding tussen vraag en aanbod van huisvesting in de vijftig grootste gemeenten van Nederland. De top tien wordt volgemaakt door Nijmegen (4), Alkmaar (5), Eindhoven (6), Dijk en Waard (7), Den Bosch (8), Tilburg (9) en Rotterdam (10).” (Persbericht JLL, 02 januari 2025)

Voor de Nederlandse economie ligt groei in het verschiet. In 2025 profiteren de Nederlandse regio’s daar ook van. Geen enkele regio krimpt, al lopen de verwachtingen per regio uiteen. Voor Groot-Amsterdam en Brainport Eindhoven voorziet de Rabobank de grootste groei. Utrecht en Twente vallen positief op. Kleinere regio’s, zoals Zuidoost-Friesland, Zuidwest-Drenthe en Zuidoost-Zuid-Holland groeien naar verwachting harder dan het Nederlands gemiddelde. (Rabobank, 19 december 2024)

Het jaar 2024 kenmerkte zich door een onvoorspelbaar verloop in de Nederlandse winkelstraten. Uit de jaarlijkse analyse van Retail Management Center (RMC), gebaseerd op sensormetingen in bijna 100 winkelstraten en -centra, blijkt dat het aantal passanten met -3,4% is afgenomen ten opzichte van 2023. (Persbericht RMC, 06 januari 2025)

De technologiebedrijven in de regio zoals ASML, VDL, Philips en Prodrive Technologies, steken een groot bedrag in de regio. Het geld moet helpen bij het leefbaar houden van de regio, nu Brainport staat voor een flinke groeispurt. In totaal steken de bedrijven gezamenlijk 219 miljoen euro in het Brainport Partnerfonds, waarvan het overgrote deel in bereikbaarheid wordt gestopt. (Studio040, 19 december 2024)

De leegstand van kantoren is in de provincie Utrecht tussen 2015 en 2023 gedaald van 19 procent naar 7 procent. Dat blijkt uit de evaluatie van het provinciaal kantorenbeleid. Wel zijn er sterke verschillen in de provincie waarneembaar: op aantrekkelijke en goed bereikbare locaties zoals in de gemeente Utrecht is er nauwelijks kantorenleegstand, terwijl in vooral kleinere gemeenten soms nog sprake is van forse leegstand. De provincie zet voor de komende jaren in op extra kantoorruimte nabij goed bereikbare knooppunten, terwijl op minder courante locaties transformatie van leegstaande kantoorruimte wordt voortgezet. (Persbericht provincie Utrecht, 18 december 2024)

Op korte termijn kan in een groot deel van Noord-Holland geen ruimte gemaakt worden op het volle elektriciteitsnet. Dit betekent dat op veel plaatsen in de provincie ten minste de komende tien jaar wachtlijsten zijn voor grootverbruikers van elektriciteit, zoals bedrijven, datacenters, supermarkten en zwembaden. (Persbericht TenneT, 19 december 2024)

De provincie Noord-Holland vindt datacenters belangrijk voor de economie en de digitale infrastructuur. Er is geen ruimte meer voor nieuwe datacenters in de aangewezen gebieden rond Amsterdam, Haarlemmermeer en Hollands Kroon. “Om de vestiging van datacenters ook in de toekomst mogelijk te blijven maken, is het nodig ruimte te zoeken buiten de bestaande clusters in Amsterdam, Haarlemmermeer en Hollands Kroon. Dat vraagt om het gesprek met het Rijk, andere provincies en andere stakeholders. (Persbericht provincie Noord-Holland, 18 december 2024)

Met een bijdrage vanuit de eerste Regio Deal Noord-Limburg investeren Rijk, regio Noord-Limburg en Provincie Limburg ruim 2,5 miljoen euro in een Robotica Lab op Brightlands Campus Greenport Venlo. Deze faciliteit wordt vanaf 2025 een broedplaats voor innovatie en samenwerking, waar robotica, kunstmatige intelligentie (AI) en precisielandbouw centraal staan. Het initiatief is een belangrijke stap in de versterking van de positie van Noord-Limburg als voorloper in duurzame voedselproductie en slimme landbouwtechnologieën. (Persbericht provincie Limburg, 19 december 2024)

De verbouwing van het energiesysteem in Nederland is in volle gang. Bij verschillende grote energie-infrastructuurprojecten is de bouw dit jaar afgerond of van start gegaan. Bij de ruim 60 grote energieprojecten die in voorbereiding zijn is belangrijke voortgang geboekt, zodat de bouw van deze projecten zo snel als mogelijk van start kan gaan. Tegelijkertijd neemt de complexiteit ook toe. Bijvoorbeeld door gebrek aan ruimte en complexe vergunningverlening. In een nieuw overzicht vind je alle lopende grote energie-infrastructuurprojecten in Nederland. (Persbericht ministerie van Klimaat en Groene Groei, 18 december 2024)

Het klimaat verandert wereldwijd, en ook in Nederland. De gemiddelde temperatuur is de afgelopen eeuw gestegen. Er is meer neerslag, meer droogte en er komen vaker zomerse dagen voor (boven de 25 graden Celsius). Het RIVM heeft de gevolgen van klimaatverandering voor onze gezondheid in de afgelopen 30 jaar (1991-2020) in kaart gebracht. Er zijn nu al grote gevolgen voor de gezondheid te zien. Deze effecten zullen naar verwachting toenemen. (RIVM, 18 december 2024)

De luchtkwaliteit langs wegen voldeed in 2023 overal aan de Europese regels voor stikstof. Voor fijnstof waren er op zeven plekken langs wegen en rond veehouderijen overschrijdingen. Ook onder de huidige normen kunnen er gezondheidseffecten zijn door luchtvervuiling. Daarom komen er strengere Europese normen. Het RIVM verwacht dat ook met een verdere daling van de uitstoot, deze nieuwe normen vanaf 2030 voor veel meer overschrijdingen van fijnstof én stikstofdioxide zorgen. (RIVM, 20 december 2024)

Wat draagt er nou meer aan gezondheid bij dan gezonde lucht? Inmiddels 121 gemeenten hebben zich gecommitteerd aan het Schone Lucht Akkoord. Maar de lokale invloed op de lucht blijkt beperkt en laat zich lastig meten, zo leren ervaringen in Best. (Binnenlands Bestuur, 20 december 2024)

Per 1 januari 2025 gaan nieuwe subsidiemogelijkheden en voorwaarden in voor verschillende regelingen die het verduurzamen van woningen en gebouwen ondersteunen. Deze subsidies bieden financiële steun aan eigenaar-bewoners, Verenigingen van Eigenaars (VvE’s) en verhuurders om hun woning of gebouw stap voor stap energiezuiniger of geheel aardgasvrij te maken. (Persbericht ministerie van VRO, 30 december 2024)

Schoon en gezond water is van levensbelang, voor de mens en de natuur. Het is echter geen vanzelfsprekendheid. Minister Madlener stuurt de Tweede Kamer een tussenevaluatie over het halen van de Europese waterkwaliteitsdoelen (de Kaderrichtlijn Water, KRW). (Persbericht ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 20 december 2024)

Ook in de toekomst vraagt waterbeheer om ruimte door zeespiegelstijging, hogere rivierafvoeren, bodemdaling en extremer weer. Het Rijk, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) hebben daarom afspraken gemaakt over het reserveren van ruimte voor toekomstige dijkversterkingen. (Persbericht Unie van Waterschappen, 19 december 2024)

In Plan Amsterdam lees je hoe de gemeente netcongestie (ruimtelijk) aanpakt. De gemeente probeert niet alleen in de groeiende vraag naar elektriciteit te voorzien. Naut Loots, programmamanager Elektricteitsvoorziening: “We stellen ook de vraag welk beleid bijdraagt aan het temperen van de vraag. Neem het gemeentelijke Datacenterbeleid. Dat resulteerde in de TSA 3.0 in een significant lagere vermogensvraag voor datacenters in de toekomst.” (Gemeente Amsterdam, 19 december 2024)

De gemeente Groningen had in december 2017 de primeur: de stresstest waarmee de stad haar gevoeligheid voor de klimaatverandering in kaart bracht. Het was de start voor het klimaatadaptatiebeleid van de gemeente en daarmee voor de nodige acties, maatregelen en projecten. Ambtenaren Klaas Hoomans en Richard Walters vertellen over hun ervaringen en de lessen die ze gaandeweg hebben geleerd. (Gebiedsontwikkeling.nu, 03 januari 2025)

- Wet van 18 december 2024 tot wijziging van de Wet op de huurtoeslag (vereenvoudiging van de huurtoeslag)
- Besluit van 9 december 2024 tot wijziging van het Besluit elektronische publicaties in verband met verlenging van het overgangsrecht voor tijdelijke alternatieve maatregelen in relatie tot de Omgevingswet

- Wijziging Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen
- Wijziging van de Woningwet, de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015, het Besluit huurprijzen woonruimte en de Uitvoeringsregeling huurprijzen woonruimte
- Wijziging van de bedragen, genoemd in de artikelen 13, eerste lid, onderdelen a en b, 14, eerste lid, 17, tweede lid, 18, eerste en derde lid, en 20, eerste en tweede lid, van de Wet op de huurtoeslag
- Vaststelling van percentages, bedragen en inkomensklassen ingevolge de Wet bevordering eigenwoningbezit
- Wijziging van de Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen

- Kamerbrief bij evaluatie Leegstandwet
- Kamerbrief met kabinetsreactie op Monitor Nationale Omgevingsvisie 2024
- Kamerbrief 2e voortgangsrapportage modernisering grondbeleid
- Kamerbrief Permanente bewoning van recreatiewoningen
- Kamerbrief over Voortgang financiële regelingen woningbouw
- Kamerbrief over aanpak dakloosheid

- Kamerbrief over voortgang vervolgstappen Lelylijn en Nedersaksenlijn
- Kamerbrief met beleidsreactie op rapport over voetgangersveiligheid
- Verzamelbrief Luchtkwaliteit
- Kamerbrief met kabinetsreactie op het Rli-advies over ruimtelijke ordening in een veranderend klimaat
- Kamerbrief met 1e beleidsreactie op onderzoek naar implementatie van het Verdrag van Aarhus
- Kamerbrief bij tussenevaluatie KRW
- Kamerbrief over aanpak spitsspreiden en spitsmijden
- Kamerbrief bij Actieagenda Auto
- Kamerbrief over toezegging over grensoverschrijdende fietsinfrastructuur

- Kamerbrief over programma Ruimte voor Economie
- Kamerbrief uitkomsten OndernemersTop, Monitor Ondernemingsklimaat 2024 en vooruitblik 2025

- Kamerbrief over de nadere uitwerking van 'Elke regio telt'

- Kamerbrief over uitkomst onderzoek vestigingskeuze kennismigranten

- Kamerbrief Tweede Kamer bij 10e Voortgangsrapportage Natuur
- Aanbiedingsbrief bij rapport 'Staat van Landbouw, Visserij, Voedsel en Natuur' editie 2024

- Kamerbrief start Nationaal Burgerberaad Klimaat

- Kamerbrief met voortgangsbrief armoede en schulden

- Kamerbrief vervolg programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen
- Kamerbrief reactie op initiatiefnota over Wijkgerichte ouderenzorg door zorgzame buurten

De filezwaarte (lengte x duur file) op de Nederlandse wegen is het afgelopen jaar met 8% gestegen, meldt de ANWB op basis van verkeersdata, geleverd door TomTom. Hoewel de eerste helft van het jaar een lichte daling liet zien, zorgden de zomer- en najaarsmaanden voor aanzienlijk meer files vergeleken met dezelfde periode in 2023. De ANWB wijst op bevolkingsgroei en de toename van het aantal voertuigen als de belangrijkste oorzaken van de stijgende verkeersdrukte. (ANWB, 27 december 2024)

De Provincie Limburg heeft het Ontwikkelplan Openbaar Vervoer Limburg uit 2021 vernieuwd. Dit aangepaste plan is bedoeld voor de ontwikkeling van een toekomstbestendig, toegankelijk en betrouwbaar openbaar vervoer in de provincie. (Persbericht provincie Limburg, 19 december 2024)

De Europese Commissie en de lidstaten moeten de demografische uitdaging van de toekomst aanpakken. Dat vindt de gereputeerde Brusselse denktank Bruegel. Anders hebben we straks veel zorgbehoevende ouderen maar niemand om ze te verzorgen. (Binnenlands Bestuur, 24 december 2024)