Nieuwsflits Stad en Regio

In 2024 werd voor 724 miljoen euro geïnvesteerd in zorgvastgoed. Dit is een stijging van 11 procent ten opzichte van 2023. Het herstel is nog voorzichtig ten opzichte van de jaren 2019 tot en met 2022, waarin jaarlijks meer dan 1 miljard euro werd geïnvesteerd in dit segment. Dit blijkt uit de jaarlijkse analyse van Capital Value. In 2024 werd 270 miljoen euro geïnvesteerd in nieuwbouw zorgwoningen. Dat is 40 procent minder dan in 2023 en komt neer op slechts 3 procent van de jaarlijkse nieuwbouwambitie voor ouderen. (Persbericht Capital Value, 10 januari 2025)

Door de actuele woningcrisis stellen veel jongeren hun levensplannen uit, worden zij beperkt in hun vrijheid en sociale ontwikkeling. Bovendien leiden huurprijzen die de spuigaten uitlopen, tot stress en mentale problemen onder veel jongeren. Deze zorgwekkende gevolgen komen aan het licht in het inzichtenrapport 'Een (t)huis, een toekomst' op basis van onderzoek door State of Youth NL naar jongerenhuisvesting in Nederland. (Persbericht Kids Rights, 14 januari 2025)

Dit magazine gaat over de kracht van buurtgericht werk en de onmisbare rol van wijkambtenaren in Nederland. Dit magazine laat zien hoe ver we zijn gekomen en hoeveel potentie er nog ligt in de toekomst. Het vertelt de verhalen van wijkambtenaren die, als ware grenswerkers, de kloof overbruggen tussen de systeemwereld van gemeenten en de leefwereld van bewoners. (LPB Nieuws, 08 januari 2025)

In Nederland is het vertrouwen in anderen relatief hoog en veel mensen zijn actief. Toch leven ook hier mensen sociaal in de marge; zij doen weinig mee in de maatschappij én hebben weinig vertrouwen in anderen en instituties. Over hen gaat dit artikel. Mannen, leeftijdsgroepen vanaf 55 jaar, mensen met een vmbo-niveau of daarmee vergelijkbaar en mensen met een lager inkomen staan vaker sociaal aan de kant dan vrouwen, 55-minners en hbo- of wo-opgeleiden. (CBS, 09 januari 2025)

In Amsterdam is er, net als landelijk, sprake van ongelijkheid in politieke participatie. Dat blijkt uit Ondervertegenwoordigd Amsterdam, de ‘Amsterdamse vertaling’ van De Atlas van Afgehaakt Nederland uit 2021. De ongelijkheid is zichtbaar langs vergelijkbare scheidslijnen als landelijk en is bovendien structureel. Opleiding en sociaaleconomische status spelen daarbij een belangrijke rol. De uitkomsten van het onderzoek kunnen worden gezien als een signaal dat de representatieve democratie niet voor alle Amsterdammers even goed werkt. (Gemeente Amsterdam, 09 januari 2025)

Wat betekent de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) voor landschapsarchitectuur en stedelijk ontwerp? In het pas verschenen boek Powered by AI zoomen ‘scape magazine en de gasthoofdredacteuren van LOLA Landscape Architects in op dit vraagstuk. Aan de hand van interviews, portretten, overzichten en andersoortige artikelen worden de verschillende thema’s die samenhangen met AI en ontwerp belicht. (Architectenweb Nieuws, 13 januari 2025)

De inrichting van publieke ruimtes sluit vrouwen en meisjes vaak buiten, met zowel fysieke als sociale drempels. Een nieuwe whitepaper met zes bouwstenen biedt handvatten voor beleidsmakers en ontwerpers om openbare ruimtes toegankelijker, veiliger en aantrekkelijker te maken, en zo de sociale samenhang te versterken. (Stadszaken, 09 januari 2025)

In deze Handreiking staat beschreven hoe nationale parken een succesvolle en duurzame samenwerking met de gezondheidssector voor de langere termijn tot stand kunnen brengen. Het stappenplan uit de handreiking biedt daarvoor een praktisch hulpmiddel. In de loop van 2025 gaat een aantal parken met begeleiding van het NPB en CNi de werkwijze toepassen en hun ervaringen delen. ( Nationale Parken Bureau, 10 januari 2025)

Tijdens de Abrahamselezing zette Christian Zuidema, adjunctprofessor Ruimtelijke Planning, helder en aansprekend uiteen voor welke uitdagingen de energietransitie ons stelt. En hij gaf een hoopvolle visie op hoe we ons hier het beste toe kunnen verhouden. (Noorderbreedte, 08 januari 2025)

De Utrechtse provinciale Omgevingsverordening schrijft voor dat 'groen'* evenwichtig moet meegroeien met de woningbouw' bij uitbreidingslocaties boven de vijftig woningen. De handreiking 'Groen bij uitbreidingslocaties - Groen Groeit Mee van voordeur tot landschap' externe linkhelpt gemeenten en projectontwikkelaars bij de invulling van die voorwaarde. Het bevat instrumenten en een stappenplan om tot de juiste criteria en plannen te komen. (Persbericht provincie Utrecht, 13 januari 2025)

Een nieuw uitgebreid onderzoek naar de gezondheid van omwonenden van industriecomplex Chemelot zal ook in 2025 niet beginnen. Dat blijkt uit een mededeling van het RIVM. (1Limburg, 08 januari 2025)

Woningbouwsubsidies hebben bij stijgende huizenprijzen, zoals nu het geval is, maar beperkt effect op de hoeveelheid woningen die gebouwd wordt. Ook bestaat er een groot risico dat subsidies de grondprijzen opdrijven. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau. Tegelijkertijd kunnen subsidies wel helpen in situaties waar de bouw anders niet rendabel is. (Persbericht CPB, 09 januari 2025)

De Wet betaalbare huur van voormalig woonminister Hugo de Jonge blijkt in de praktijk slecht uit te pakken voor huurders, zegt Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt op de TU Delft. Hoewel er nog een evaluatie moet komen, blijkt dat er vooral meer huizen worden verkocht, met name in het middensegment. (BNR Nieuwsradio, 11 januari 2025)

"De woningmarkt kende een enorme dynamiek. Er was veel meer aanbod met vlotte verkopen en een relatief gematigde prijsstijging van 2,5% in het 4e kwartaal 2024. Dat betekent meer kansen voor woningzoekenden", aldus voorzitter Lana Goutsmits-Gerssen van NVM Wonen. In dit kwartaal waren er ruim 43.000 woningtransacties; bijna 7.000 meer dan in hetzelfde kwartaal in 2023. "Met een gemiddelde verkooptijd van 27 dagen, blijft het voor kopers snel beslissen", merkt Lana op. De gemiddelde transactieprijs in Nederland liep in dit kwartaal op met 9.000 euro tot ruim 483.000 euro. (NVM, 09 januari 2025)

Het kabinet belooft veel nieuwe seniorenwoningen. Maar gemeenten eisen zelden dat bouwers deze daadwerkelijk neerzetten. Daardoor komt de bouw slecht van de grond, zo blijkt uit een onderzoek van journalistiek platform Pointer. (Pointer, 12 januari 2025)

In 2035 moet iedereen een passende woning kunnen vinden in Gelderland. Er moeten voldoende betaalbare woningen en woningen voor ouderen komen en de woonwijken moeten toekomstbestendig zijn. Met deze ambitie hebben Gedeputeerde Staten (GS) het beleidskader wonen vastgesteld. (Persbericht provincie Gelderland, 09 januari 2025)

AM, Vorm of een combinatie van BPD en Era Contour maken kans om nieuwbouw te plegen op een prominente locatie in Zaandam-Oost. De verouderde ‘Spaghettiflat’ (117 sociale huurwoningen) van woningcorporatie Rochdale uit de jaren zestig van de vorige eeuw aan de rand van de wijk Poelenburg zal plaatsmaken voor een nieuwbouwcomplex met 250 tot maximaal 320 woningen. (NUL20, 14 januari 2025)

Een grote wisseltruc in het centrum van Oosterhout moet voor meer woningbouw en een levendige binnenstad zorgen. Het winkelcentrum maakt plaats voor een nieuw gemeentehuis en de winkeliers worden ergens anders in de stadskern ondergebracht. En op de oude locatie van het gemeentehuis komen driehonderd huizen. (Omroep Brabant, 08 januari 2025)

Het is officieel: er komen 257 huurappartementen aan de Noordpoolsingel in Alphen aan den Rijn. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft op 31 december 2024 alle bezwaren van omwonenden afgewezen. (Alphens.nl, 08 januari 2025)

Om te zorgen voor een vernieuwende impuls in Rotterdam Zuid werkt de gemeente Rotterdam sinds 2017 aan het project Urkersingel. In 2023 startte zij de tender ‘Urkersingel Charlois’ die is gewonnen door Ten Brinke Vastgoedontwikkeling en inspire* real estate in samenwerking met Wurck architecten. In het project Urkersingel worden 123 nieuwe woningen gebouwd in de wijk Carnisse, waarvan 76 appartementen en 47 eengezinswoningen. (Persbericht Ten Brinke, 10 januari 2025)

Het zijn twee verschillende werelden, de overheid en het bedrijfsleven. Toch hebben ze elkaar volgens Wendy de Jong, algemeen directeur ROM-Oost Nederland en voorzitter ROM-Nederland, keihard nodig. Willen (lokale) overheden profiteren van de ontwikkelkracht van het bedrijfsleven? Dan zullen ze met een goed verhaal moeten komen. (Binnenlands Bestuur, 14 januari 2025)

Met hun ligging aan het water zouden binnenhavens een belangrijke factor kunnen zijn voor het stimuleren van de lokale kringloopeconomie. Maar in veel gemeenten wordt er nog veel te weinig mee gedaan, ziet Cees-Jan Pen, lector de Ondernemende Regio bij Fontys Hogescholen. Hij publiceert samen met collega-experts Evert-Jan de Kort (STEC groep) en Joep Janssen (Ginder) een manifest. (Binnenlands Bestuur, 13 januari 2025)

Voor de retail was 2024 een tumultueus jaar waarin een aantal grote winkelketens failliet gingen, waardoor het lijkt dat er opnieuw donkere wolken zich samenpakken boven de Nederlandse winkelstraten. Naast deze faillissementen in 2024 was er ook goed nieuws voor de retail. Dit voor- en najaar zagen we een aanzienlijk herstel van de drukte in de winkelstraten. Bovendien, breidde een aantal winkelketens zich juist uit. De leegstand is in 2024 gestegen van 6,2 naar 6,7%. Zo'n 2100 retailpanden kregen een andere functie. (Locatus, 09 januari 2025)

Warmtenetten spelen een belangrijke rol bij het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen voor 2030 en 2050, zoals opgenomen in het Klimaatakkoord. Echter, de ontwikkeling van warmtenetaansluitingen stagneert sterk. Deze stagnatie bedreigt niet alleen de energietransitie, maar vergroot ook de belasting op het elektriciteitsnet. Deze studie onderzoekt wat het belang is en de urgentie van het realiseren van warmtenetaansluitingen. Dit gebeurt door middel van een technisch-economische onderbouwing van de maatschappelijke meerwaarde van warmtenetten in 2040. (Persbericht CE, 08 januari 2025)

Exacte locaties aanwijzen waar drinkwater gewonnen kan worden. Obstakels wegnemen om drinkwaterbedrijven makkelijker een vergunning te geven om water op te pompen. Dit zijn slechts enkele acties die overheden en drinkwaterbedrijven hebben afgesproken om een drinkwatertekort in 2030 te voorkomen. (Persbericht ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 13 januari 2025)

In Ruimte + Wonen (nr 4) aandacht voor de energietransitie met artikelen over de warmtetransitie ('gemeenten willen echt aan de slag', zegt NPLW-directeur Maureen van Eijk), windenergie op land (terugblik op de periode 2007-2013) en succesvolle samenwerking (o.a. door begrip voor elkaars leefwereld). Verder aandacht voor dakloosheid (Jan de Vries van Straat Consulaat pleit voor radicale verandering op alle niveaus), de renovatie van naoorlogse woningen (inzendingen Gulden Feniks stellen teleur), het Renovatiemanifest (geef prioriteit aan het onbenutte potentieel van de bestaande bebouwde omgeving, maak verbinding met sociaaleconomische opgaven) en een pleidooi van Cees-Jan Pen voor ruimte voor werken in de stad. (Ruimte + Wonen, 08 januari 2025)

Minister Mona Keijzer kent 22 miljoen euro subsidie toe voor het renoveren van ruim 4.000 woningen in de regio’s Haaglanden en Groningen. Het geld komt uit de tweede aanvraagronde van de MEER-subsidie (Meerjarige Experimenten Effectieve Renovatiestromen) en gaat naar twee samenwerkingsverbanden: Bouwstroom renovatie & verduurzaming in de regio Haaglanden en GeWOON Groen in de regio Groningen. Zij gaan met een gestandaardiseerde, industriële en opschaalbare aanpak versneld woningen renoveren en verduurzamen tegen lagere kosten. (Persbericht ministerie van VRO, 13 januari 2025)

- Advies Raad van State inzake het ontwerp van een algemene maatregel van bestuur tot wijziging van het Warmtebesluit in verband met aanpassing van de tariefregulering

- Kamerbrief bij Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023 - 2030

- Kamerbrief overzicht geagendeerd niet-meegenomen beleid KEV 2024

- Kamerbrief met reactie kabinet op advies over afgewogen arbeidsmigratie

Effecten van mobiliteits- en bereikbaarheidsbeleid kunnen anders uitpakken voor verschillende groepen mensen. Dat noemen we verdelingseffecten. In de studie 'Verdelingseffecten van mobiliteitsbeleid' constateert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid dat veel van de beschikbare modellen die gebruikt worden om de effecten van mobiliteitsbeleid in beeld te brengen, ook verdelingseffecten in kaart kunnen brengen. Dat vraagt wel een gerichte inspanning van beleid en onderzoekers. (Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, 09 januari 2025)

Verkeerskunde (nr 5) kijkt in het themadeel naar de grote bouwopgave, onder andere in de NOVEX-wijken, in relatie tot de mobiliteitstransitie: het aanmoedigen van deelmobiliteit en het ontmoedigen van autogebruik. Verder onder meer artikelen over slim parkeerbeleid (zorgt voor meer ruimte in de stad), de mobiliteitstransitie (bewoners actief betrekken) en mobiliteitsmanagement (bij vervanging- en renovatieopgave). (Verkeerskunde Nieuws, 08 januari 2025)

Ruim 6 op de 10 arbeidsmigranten uit de EU/EFTA en bijna 7 op de 10 kennismigranten van buiten de EU/EFTA verlieten Nederland binnen vijf jaar na hun aankomst. De kans dat een arbeidsmigrant vertrekt, is kleiner als zij een partner en/of kinderen in Nederland hebben, of wanneer de partner hier betaald werk heeft. Vooral kennismigranten met een werkende partner zijn na 5 jaar steeds vaker nog in Nederland. (CBS, 08 januari 2025)

Eurostat has released the 2024 interactive publication Migration and asylum in Europe, providing insights into key questions about migration in the EU using the latest available data. The publication looks at topics such as people migrating to the EU, within the EU and from the EU, international protection and asylum, irregular migration, and the skills of migrants. (Eurostat, 08 januari 2025)

In the third quarter of 2024, house prices in the EU went up by 3.8%, while rents increased by 3.2% compared with the third quarter of 2023. Compared with the second quarter of 2024, house prices increased by 1.4% and rents by 0.9%. (Eurostat, 10 januari 2025)