Nieuwsflits Stad en Regio

Bij alle nieuwbouw hebben 6 op de 7 gemeenten afgelopen jaren minder dan 30% sociale huurwoningen gebouwd. Ondertussen betalen huurders te hoge huurstijgingen voor nieuwbouw die niet komt. Ook hebben 23 gemeenten de afgelopen 3,5 jaar geen enkele sociale huurwoning toegevoegd. Dit blijkt uit onderzoek van de Woonbond over de periode 2020 tot en met de eerste helft van 2024. (Woonbond, 23 januari 2025)

Nederlandse steden worden de komende tien tot twintig jaar geconfronteerd met complexe uitdagingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid, veroorzaakt door zowel voorspelbare als onzekere factoren. Deze verkenning, uitgevoerd door HCSS in samenwerking met stedelijke gemeenten, analyseert hoe lange termijn trends zoals vergrijzing, migratie, klimaatverandering, technologisering en economische onzekerheid de stedelijke ontwikkeling beïnvloeden. (The Hague Centre for Strategic Studies, 22 januari 2025)

De Staat moet meer maatregelen nemen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken. Dat heeft de rechtbank in Den Haag geoordeeld in de stikstofzaak die milieuorganisatie Greenpeace had aangespannen tegen de Staat.

Hoe maken we het landelijk gebied klaar voor de toekomst? Dat is ingewikkeld, want er spelen veel verschillende opgaven en belangen. De nieuwe methode Levend Landschap helpt om belanghebbenden in een gebied door die complexiteit te gidsen. Met deze reflectieve aanpak kunnen zij samen acties bepalen voor een ‘levend’ landschap. Versterking van biodiversiteit is daar een belangrijke strategie bij. (Persbericht Wageningen UR, 27 januari 2025)

Peter Pelzer is sinds 1 januari hoogleraar Ruimtelijke Planning en Strategie aan de TU Delft. Ook verscheen onlangs een geactualiseerde versie van zijn stadsessay Verantwoordelijk voor de toekomst, waarin hij op zoek gaat naar een planologie voor de lange termijn. “Ik ben niet principieel tegen in een polder bouwen, maar besef wel dat je zo’n ingreep in de ruimte heel moeilijk terug kunt draaien.” (Gebiedsontwikkeling.nu, 22 januari 2025)

In maart 2023 publiceerde het PBL de Ruimtelijke Verkenning 2023. De scenariostudie helpt beleidsmakers en belanghebbenden die aan het omgevingsbeleid en het verwante sectorale beleid in ons land werken om de toekomst van verstedelijking, circulaire economie, klimaatmitigatie, klimaatadaptatie en landelijk gebied te verkennen. Het PBL organiseert nu zelf geen activiteiten meer om het gebruik van de Ruimtelijke Verkenning te bevorderen, maar er blijkt nog wel steeds belangstelling voor te bestaan. Daarom is er nu een handreiking gemaakt, die je kan raadplegen als je zelf scenario’s wilt tentoonstellen of presenteren of zelf een gebruikersworkshop of praktijkgemeenschap wilt organiseren.

De City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ is vandaag na vijf jaar afgerond. Het belangrijkste resultaat: een community van publieke en private partijen, die hun data-werkwijze steeds meer op elkaar afstemmen. Concreet heeft dat bijgedragen aan het DMI-ecoysteem, generiek inzetbare instrumenten, opgeschaalde pilots, en een nieuw boek: 'Van slimme stad naar ecosysteem'. (Stadszaken, 23 januari 2025)

In 2025 worden Haagse versteende wijken fors groener. De gemeente gaat in wijken met weinig groen aan de slag met het planten van bomen, struiken en andere planten. Er wordt 15 duizend vierkante meter groen toegevoegd en honderden bomen geplant. Voor de uitvoering van het actieprogramma Klimaatadaptatie en Vergroenen Versteende Wijken is meer dan 3 miljoen euro gereserveerd. (Persbericht gemeente Den Haag, 27 januari 2025)

Op 1 januari 2024 waren naar schatting 33 duizend mensen tussen de 18 en 65 jaar in Nederland dakloos. Dit is hoger dan begin 2022, toen lag dit aantal nog op bijna 27 duizend. Tussen 2018 en 2022 daalde het aantal dakloze mensen nog. (CBS, 28 januari 2025)

Het vinden van passende woonplekken voor mensen met zware psychische problemen blijft een grote uitdaging, ondanks dat deze groep sinds 2021 onder de Wet Langdurige Zorg (Wlz) valt. Dit blijkt uit onderzoek van journalistiek platform Pointer. (Binnenlands Bestuur, 27 januari 2025)

Een bestaande koopwoning was in 2024 gemiddeld 8,7 procent duurder dan in 2023. In de provincie Utrecht was de prijsstijging met 11,6 procent het grootst. Verder wisselden in Nederland 11,6 procent meer woningen van eigenaar dan in 2023. De stijging van het aantal verkochte appartementen was met 27,4 procent het grootst. (CBS, 22 januari 2025)

Overijssel zet een belangrijke stap richting toekomstbestendig wonen. Met het openstellen van een nieuwe subsidieregeling van 10 miljoen euro stimuleert de provincie de ontwikkeling van zorggeschikte en geclusterde woonvormen. Dit is een belangrijke stap vooruit en echt nodig. Deze regeling biedt een enorme impuls voor woonconcepten waarin senioren langer zelfstandig kunnen wonen, deel uitmaken van een gemeenschap en waar zorg binnen handbereik is. (Persbericht provincie Overijssel, 27 januari 2025)

De provincie uit ernstige bezorgdheid over de recente plannen van minister Keijzer om permanente bewoning van recreatiewoningen af te dwingen. Deze plannen bieden geen werkelijke oplossingen voor het tekort aan woningen en zullen leiden tot aanzienlijke problemen voor zowel de toeristische sector als de lokale gemeenschappen. (Persbericht provincie Noord-Brabant, 22 januari 2025)

De gemeente Utrecht wil meer betaalbare woningen realiseren, zorgen voor een betere verdeling van woonruimte – met extra aandacht voor inwoners in een kwetsbare positie – en bouwen aan gemeenschapsvorming. Dat staat in de beleidsnota die is verschenen. Belangrijke leidende principes daarbij zijn dat ongelijk wordt geïnvesteerd voor gelijke kansen, dat wijkgericht wordt gewerkt en dat er ruimte komt voor onderzoek naar nieuwe woonvormen. (Persbericht gemeente Utrecht, 24 januari 2025)

Bouwbedrijf Heijmans en De Bazaar hebben een overeenkomst ondertekend voor grootschalige woningbouw op het gelijknamige terrein in Beverwijk. Op een parkeerplaats (5,5 hectare) worden zo’n 1.000 woningen gebouwd. De overeenkomst volgt op de intentieovereenkomst ruim twee jaar geleden om het marktgebied opnieuw te ontwikkelen. (NUL20, 27 januari 2025)

In het centrum van Amsterdam is een groot potentieel voor nieuwe woningen bovenop bestaande gebouwen. Dat blijkt uit een quickscan in opdracht van Stadsdeel Centrum op verzoek van de stadsdeelraad. ‘Deze quickscan is bedoeld om de discussie over optoppen in onze binnenstad op gang te brengen.’ (Stadszaken, 23 januari 2025)

Het tekort aan woningen is groot en de wachttijden lang. Vooral jongeren kunnen moeilijk aan een huis komen. Daarom ontwikkelt Rotterdam de komende jaren samen met het Rijk en de provincie Zuid-Holland compacte sociale huurwoningen: StartR woningen. StartR woningen zijn woningen die in een fabriek worden gebouwd van duurzame en herbruikbare materialen. De woningen zijn compact en bedoeld voor 1 of 2 personen. (Persbericht gemeente Rotterdam, 22 januari 2025)

Duurzame woningen bereikbaar maken voor mensen met een kleine beurs: dat is de kern van het convenant dat is ondertekend door wethouder Zeegers van Rotterdam en vier grote woningcorporaties, Hef Wonen, Havensteder, Woonstad en Woonbron. Met dit convenant worden afspraken vastgelegd om in vier gesubsidieerde projecten 122 nieuwe sociale huurwoningen te bouwen. Minimaal 30% van de bouwmaterialen zal bestaan uit biobased materialen, zoals hout. (Persbericht gemeente Rotterdam, 23 januari 2025)

Gemeente Amstelveen heeft in nauw overleg met de ministeries van Ien W en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en gebiedseigenaren een aangepast plan voor Kronenburg gemaakt. Het college van B en W heeft het dinsdag 21 januari 2025 vastgesteld en legt het voor aan het Rijk om formeel toestemming te verkrijgen voor de realisatie van 438 studentenwoningen. (RO Magazine, 27 januari 2025)

Woensel-West heeft de afgelopen jaren een flinke metamorfose ondergaan. In nauwe samenwerking tussen Trudo, de bewoners, de gemeente Eindhoven en tal van partners is de wijk vernieuwd en is de leefbaarheid in de wijk flink opgekrikt. Het resultaat? Een levendige, gemixte en geliefde wijk. En een wijk met opvallende nieuwbouw en street-art, die al door velen is bewonderd. Reden voor Trudo om een boek te maken over de bijzondere transformatie die de wijk heeft ondergaan. (Persbericht Trudo, 22 januari 2025)

De woningbouw op het Dijkgraafplein in Osdorp is weer een stap dichterbij gekomen. Het college heeft ingestemd met de financiering van 170 woningen. Er komt een mix van sociale huurwoningen, middeldure huurwoningen, koopwoningen en een maatschappelijke voorziening zoals een buurtkamer. (Persbericht gemeente Amsterdam, 23 januari 2025)

Na vele jaren van groei is de bouwproductie het afgelopen jaar met 3% gedaald. Daarmee is de productie met 3 miljard euro afgenomen. Vooral de nieuwbouw van woningen en utiliteitsgebouwen liep fors terug. Ook de investeringen in duurzaamheid daalden na een spectaculaire groei in eerdere jaren. In de periode 2025-2029 kan de bouwproductie weer toenemen van 97 euro miljard euro in het afgelopen jaar naar 107 miljard euro in 2029. Op korte termijn is de nieuwbouw van woningen de belangrijkste groeisector, op middellange termijn neemt de bouwproductie over een breed spectrum gematigd toe. De werkgelegenheid nam het afgelopen jaar ondanks de productiedaling licht toe en stijgt in de periode 2025-2029 nog eens met 23.000 voltijdbanen. Dit concludeert het EIB in de studie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2025’. (Persbericht EIB, 23 januari 2025)

De leegstand van kantoorruimte neemt toe. Er worden namelijk meer nieuwe kantoren gebouwd en er wordt sinds de coronapandemie meer thuis gewerkt. Voor bedrijventerreinen is de markt juist krap. Er is meer vraag naar bedrijventerreinen dan dat er grond en elektriciteit beschikbaar is. Deze ontwikkelingen blijken uit de Monitor Werklocaties Noord-Holland 2023-2024. De leegstand van kantoren stijgt van 11,4% naar 12,0%. De leegstand op bedrijventerreinen blijft zeer laag (3,2%). Het aantal banen in Noord-Holland stijgt met 2,5% naar 1.757.420, iets onder het landelijk gemiddelde van 2,6%. (Persbericht provincie Noord-Holland, 23 januari 2025)

Betere looproutes, aantrekkelijkere plinten en groenere entrees: de gemeente Den Haag trekt zeven miljoen euro uit om de vijf winkelstraten in de Schilderswijk en Transvaal te verbeteren. Volgens wethouder Nur Icar (MKB) heeft dit gebied het in zich om uit te groeien tot het derde centrumgebied van de stad. ‘Ondernemers staan aan de basis van de plannen.’ (Stadszaken, 27 januari 2025)

Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) vormen een lastig te nemen horde in het bestrijden van energiearmoede. Als binnen zo’n vereniging een woningcorporatie en particuliere eigenaren samen moeten besluiten, belemmert dit investeringen in grootschalige verduurzaming. Om de energietransitie te stimuleren is gericht overheidsbeleid en ondersteuning voor VvE’s nodig. Dat schrijven Anisha Jagernath en Sarah Özogul in het artikel ‘The sale of social housing, energy affordability and investments within homeowners’ associations’ in in het kwartaalblad Real Estate Research Quarterly van de Vereniging van Onroerendgoedonderzoekers Nederland. (Real Estate Research Quarterly, 27 januari 2025)

De aanpak van de klimaatverandering vereist een alomvattende aanpak die de onderliggende sociale ongelijkheden aanpakt die bepalend zijn voor het vermogen van mensen om te reageren op de gevolgen van de klimaatverandering. Erkennen dat klimaatverandering een sociale kwestie is kan leiden tot oplossingen die een meer rechtvaardige en veerkrachtige toekomst voor iedereen creëren. Dit boek biedt lezers een dieper inzicht in hoe deze gemeenschappen klimaatverandering ervaren en waardevolle inzichten voor beleidsmakers bij het vormgeven van toekomstige strategieën. (TU Delft, 23 januari 2025)

De bouw van het nieuwe zonnepark Eekerpolder begint in februari. Het zonnepark komt tussen Scheemda en Zuidbroek te liggen, vlakbij het knooppunt van de A7 en de N33. Met 160 hectare wordt het het grootste zonnepark van Nederland. (RTV Noord, 22 januari 2025)

Driekwart van de gemeenten duikt de komende jaren samen voor miljarden euro's in de rode cijfers. Dat blijkt uit een berekening van accountantsbureau BDO, dat elk jaar de meerjarenbegrotingen van alle gemeenten in Nederland tegen het licht houdt. Het valt op dat veel gemeenten keuzes maar blijven uitstellen, in de hoop dat het Rijk toch nog bijspringt. (NOS Nieuws, 22 januari 2025)

- Besluit 15 januari 2025 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet van 18 december 2024 tot wijziging van de Wet op de huurtoeslag (vereenvoudiging van de huurtoeslag) (Stb. 2024, 425)

- Regio Deal Metropoolregio Amsterdam West (MRA West)

- Kamerbrief over WODC onderzoek evaluatie Wet verbetering functioneren VvE s

- Kamerbrief over voortgang Regionale Energiestrategie (RES) en de interbestuurlijke samenwerking
- Kamerbrief over verkenner warmtebedrijven

- Kamerbrief over voorhang ontwerpbesluit tot wijziging Besluit kwaliteit leefomgeving en Omgevingsbesluit

- Kamerbrief sociale agenda Groningen en Noord-Drenthe

De CBS Huishoudensprognose 2021-2070 voorspelt dat het aantal huishoudens in Nederland zal groeien van 8 miljoen in 2021 naar bijna 9,8 miljoen in 2070. Deze stijging, vooral gedreven door bevolkingsgroei en vergrijzing, vergroot de druk op de woningmarkt aanzienlijk. Het meest opvallend is de verwachte toename van het aantal eenpersoonshuishoudens, die verantwoordelijk zal zijn voor bijna twee derde van de totale groei. Dat schrijft Henny Stoeldraijer in haar artikel ‘In de toekomst vooral meer oudere eenpersoonshuishoudens’ . (Real Estate Research Quarterly, 27 januari 2025)