Nieuwsflits Stad en Regio

De Commissie voor de milieueffectrapportage adviseert om in het milieueffectrapport voor de nieuwe Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS’26) ook naar de samenhang tussen de afzonderlijke opgaven voor klimaatadaptatie te kijken. Onderzoek daarbij alternatieven op strategisch niveau die bijdragen aan het doel om Nederland klimaatbestendig te maken. Hierdoor komen belangrijke milieugevolgen van mogelijke keuzes ook op dat niveau goed in beeld. (Commissie voor de Milieueffectrapportage Nieuws, 18 maart 2025)

Het is al jaren bekend dat het stikstofprobleem een groot probleem is voor de bouw van woningen en aanleg van nieuwe infrastructuur. Onderzoek dat Bouwend Nederland deed in samenwerking met Bouwberichten becijfert nu ook hoe groot de schade precies is voor de bouw. Het zou gaan om 244.000 van de 631.000 woningen die tot 2030 gepland zijn. (Bouwend Nederland Nieuws, 14 maart 2025)

Ontwikkel, in dialoog met regionale stakeholders, een regionale visie gericht op het vergroten van de algemene volksgezondheid, het ‘bruto regionaal geluk’ en het verkleinen van gezondheidsverschillen binnen een regio. Dat is de opgave voor de 13e editie van de Eo Wijersprijsvraag. De organisatie is op zoek naar regio’s die voor hun gebied ontwerpteams een visie willen laten ontwikkelen binnen het thema. De officiële kick-off van de 13e editie vindt plaats in september/oktober 2025. (Eo Wijers-stichting, 13 maart 2025)

Een milieueffectrapport (MER) laat de milieugevolgen van een plan of project zien, en ook of hetzelfde doel bereikt kan worden met minder milieueffecten. Bij het opstellen van een MER moeten ook de gevolgen van een plan voor cultureel erfgoed worden beoordeeld. Deze handreiking beschrijft hiervoor een integrale waarderings- en effectbepalingsmethode. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 14 maart 2025)

In een traject van enkele maanden hebben de Leerstoel Gebiedsontwikkeling, hoogleraar Housing Management Vincent Gruis (TU Delft), corporatiekoepel Aedes en 12 woningcorporaties samengewerkt om de rol van corporaties in gebiedsontwikkeling beter te begrijpen en te versterken. Het proces benadrukte de waarde van zelfinzicht en samenwerking. (Gebiedsontwikkeling.nu, 14 maart 2025)

Meer goede woningen op de korte termijn én blijvende ruimtelijke kwaliteit met elkaar verenigen. Dat is het doel van het project Ruimtelijke Kwaliteit bij Industriële Woningbouw. Het resultaat is een kwaliteitskader, bestaande uit drie boekjes. De derde publicatie, ‘Bouwstenen voor een Governancekader’, is nu verschenen. Het helpt opdrachtgevers, ontwerpers, bouwers en bij de bouw betrokken overheden om tot innovatieve en op kwaliteit gerichte samenwerking te komen bij industriële woningbouw. Goed opdrachtgeverschap en een goede, vroegtijdige samenwerking blijken daarbij cruciaal. (College van Rijksadviseurs, 12 maart 2025)

Terugkijken om vooruit te komen: het Arcam-symposium Hervertellingen onderzocht hoe vanuit meerstemmigheid blinde vlekken in het bouwproces kunnen worden opgespoord en aangepakt. Sinds participatie is opgenomen in de Omgevingswet zou het bouwproces inclusiever moeten worden, toch blijkt dit in de praktijk niet vanzelfsprekend. (ArchiNed Nieuws, 17 maart 2025)

Het concept van een '15-minuten stad' toetst hoe toegankelijk steden zijn. Hoe dicht wonen we bij ons werk, het ov en de zorg? Aan de hand van de laatste CBS-cijfers werd onderzocht waar mensen het makkelijkst toegang hebben tot voorzieningen. (Innovation Origins, 12 maart 2025)

Kijk of er knelpunten zijn bij de realisatie van de ambities en plannen van de provincie Zuid-Holland. Onderzoek ook of er juist kansen zijn om plannen te integreren. Dat zegt de Commissie voor de milieueffectrapportage in haar advies. De provincie Zuid-Holland had de Commissie om advies gevraagd over de benodigde inhoud van het omgevingseffectrapport. De provincie Zuid-Holland wil haar omgevingsbeleid herzien door haar plannen zoveel mogelijk in samenhang te beschouwen. (Commissie voor de Milieueffectrapportage Nieuws, 18 maart 2025)

Al een aantal jaar treft de gemeente Amsterdam maatregelen om overlast van vakantieverhuur te beperken, zoals de meldplicht, vergunningplicht en registratieplicht. O&S onderzocht hoe de maatregelen van de gemeente zich verhouden tot de ontwikkeling van het aanbod en gebruik van Airbnb tussen 2015 en begin 2024. Daarnaast bekeek O&S welke relatie vakantieverhuur heeft met twee verschillende leefbaarheidsindicatoren: ‘overlast van toeristenverhuur’ en ‘sociale cohesie’. (Persbericht gemeente Amsterdam, 14 maart 2025)

De gemeente Den Haag heeft samen met bewoners, corporaties en wijkorganisaties de afgelopen periode gesproken over de toekomst van Mariahoeve. De kansen, ideeën en wensen zijn zoveel mogelijk verwerkt in het Ambitiedocument Mariahoeve. In de plannen wordt beschreven welke opgaven er liggen en ook wat nodig is om de wijk in de toekomst vitaal, leefbaar en prettig te houden. (Persbericht gemeente Den Haag, 15 maart 2025)

De nieuwbouwmarkt heeft zich in 2024 krachtig hersteld. Met een stijging van 43% in de nieuwbouwverkopen ten opzichte van 2023, lijkt de sector weer op volle kracht te draaien. Dit meldt WoningBouwersNL in haar halfjaarlijkse Thermometer koopwoningen. Volgens de branchevereniging wordt het herstel geremd door een gigantische prop in de woningbouwpijplijn. Volgens CBS-cijfers waren er eind 2024 maar liefst 115.000 woningen waarvoor een bouwvergunning was verleend, maar waarvan de bouw nog niet gestart was. (WoningBouwersNL, 12 maart 2025)

Door de blijvende mismatch tussen vraag en aanbod worden koopwoningen dit jaar naar verwachting gemiddeld 8,6% duurder, gevolgd door een iets lagere prijsstijging van 5,7% in 2026. Ook de stijgende lijn in woningverkopen zet naar verwachting door. De Rabobank gaat uit van 222.000 verkopen in 2025 en 227.000 in 2026. De verkoop van huurwoningen door beleggers dempt de prijsstijgingen op de koopwoningmarkt, terwijl het extra aanbod meer verkopen tot gevolg heeft. (Rabobank, 12 maart 2025)

Van 2018 tot en met 2022 zijn ruim 352 duizend nieuwe woningen gebouwd, waarvan bijna 181 duizend koopwoningen en 169 duizend huurwoningen. Nieuwbouwwoningen zijn steeds vaker appartementen en woningen met een oppervlakte tot 75 vierkante meter. (CBS, 13 maart 2025)

De gemeente Delft en de TU Delft hebben samen een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden voor studentenhuisvesting op de campus, in het gebied rondom het sportcluster Kruithuisweg. Hieruit blijkt dat er ruimte is voor 1.500 tot 2.500 studentenwoningen. Dit onderzoek is een eerste stap in de verdere planvorming. (Persbericht gemeente Delft, 17 maart 2025)

Meer zelf doen, meer samen doen. Het zijn woorden die vaak terugkomen in de Woonzorgvisie van de gemeente Den Bosch. De Woonzorgvisie, met een focus op ouderen, is recent ondertekend door partijen uit het sociale domein en het Bossche Burgerberaad. Die is tevreden. (Eindhovens Dagblad, 13 maart 2025)

Tussen 2025 en 2030 moeten circa 11.500 flexwoningen weg van hun huidige locatie. Dit blijkt uit een inventarisatie van Capital Value naar de voorraad flexwoningen in Nederland. Zonder nieuwe locatie verdwijnen deze woningen uit de woningvoorraad. Herplaatsing van deze flexwoningen biedt een unieke kans om het tekort aan betaalbare woningen duurzaam aan te pakken. Hiervoor is regie en samenwerking tussen gemeenten, woningcorporaties en marktpartijen nodig. (Persbericht Capital Value, 17 maart 2025)

De gemeenteraad van Putten heeft groen licht gegeven voor het grootste woningbouwplan ooit voor het dorp. Met de goedkeuring van het Omgevingsplan voor fase 2 en 3 van Halvinkhuizen is de komst van 920 woningen een feit. (bron de Stentor, 12 maart 2025)

Rotterdam wil op het Lloyd Multiplein aan de Schiehaven in Schiehaven Noord 500 tot 700 woningen bouwen, waarvan het merendeel met een sociale huurprijs of in het middensegment. Het exacte aantal woningen is afhankelijk van de grootte van de toekomstige woningen. ‘Geef in het plan veel aandacht aan groen en duurzaamheid’ was een belangrijke wens die bewoners tijdens het participatietraject over het gebiedsambitiedocument voor Schiehaven Noord lieten horen. (Persbericht gemeente Rotterdam, 12 maart 2025)

Het college van de gemeente Kaag en Braassem stelt de gemeenteraad voor de plannen voor de ontwikkeling van de nieuwe woonwijk Braassemmerland aan te passen. Door de sterk gestegen bouwkosten kiest het college ervoor om een reguliere woonwijk te realiseren, met meer betaalbare woningen (totaal 1550 nieuwe woningen in plaats van 1155) en minder dure huizen dan in eerdere plannen voorzien. (Persbericht gemeente Kaag en Braassem, 13 maart 2025)

Bewoners van Amsteldorp in Amsterdam, een wijk met sociale huurwoningen, hebben van woningcorporatie Ymere duidelijkheid gekregen over de toekomst van hun huis. Een deel van de woningen wordt gesloopt en vervangen door nieuwbouw, een ander deel wordt gerenoveerd. Het merendeel van de 480 woningen wil Ymere renoveren. Een kleiner aantal wordt gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Hoeveel woningen er extra bijkomen wordt nog onderzocht. (Persbericht Ymere, 13 maart 2025)

Waar eerder de Penitentiaire Inrichting in Zwaag stond, verrijst straks een bijzondere nieuwe woonomgeving. Brolan Vastgoed en HBB Groep gaan samenwerken om de circa 265 woningen de komende periode te ontwikkelen en realiseren aan de Compagnie. (Persbericht HBB Groep, 12 maart 2025)

Tussen de Nederlandse regio’s zijn er aanzienlijke verschillen in economische groeiverwachting. De Rabobank verwacht de hoogste groei in de regio’s Groot-Amsterdam en Brainport Eindhoven. In sommige regio’s is de groei in 2025 bescheiden, zoals in IJmond, Oost-Groningen en Zuid-Limburg. De regionaal-economische voorspellingen zijn evenwel omgeven door onzekerheid, nu de handelsoorlog met de Verenigde Staten is begonnen. (Rabobank, 17 maart 2025)

Er moet meer samenwerking komen tussen onderwijsinstellingen en landelijke afstemming over het opleidingsaanbod. De ministerraad heeft op voorstel van minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ingestemd met toezending van zijn beleidsbrief hierover aan de Tweede Kamer. Een van de grootste uitdagingen voor het mbo, hbo en wo zijn de dalende studentenaantallen. Dat komt omdat er de afgelopen jaren steeds minder kinderen zijn geboren. Bruins gaat in zijn beleidsbrief in op de vraag hoe we met de dalende studentenaantallen het fundament van het vervolgonderwijs kunnen behouden en tegelijkertijd aankomende generaties opleiden voor de toekomst. (Ministerie OCW, 14 maart 2025)

De Metropoolregio Amsterdam (MRA) is dé tech-regio van Nederland en onmisbaar voor duurzame welvaart en concurrentievermogen. Maar er mist een gezamenlijk narratief, met een gemeenschappelijke agenda waarin overheid, onderwijs én bedrijven echt samenkomen. Dit vergt een inspanning van bedrijven zelf en van de overheden in de MRA. (Rabobank, 13 maart 2025)

Hoe worden Nederlandse woningen in de toekomst verwarmd zonder aardgas? Alle gemeenten moeten daarvoor in 2026 concrete plannen indienen: warmtenetten warmtepompen of blijft er een gasaansluiting? Het uitgangspunt is daarbij de keuze met de laagste kosten voor Nederland als geheel. PBL publiceerde een gedegen basis voor die keuze met de Actualisatie van de Startanalyse voor Aardgasvrije buurten. Daarin zijn alle kosten uit de eerdere Startanalyse uit 2020 geactualiseerd. (Planbureau voor de Leefomgeving, 13 maart 2025)

Gemeenten vinden het steeds moeilijker om specifieke bewoners te bereiken met collectieve inkoopacties voor duurzame woningmaatregelen. De traditionele aanpak met standaardbrieven en algemene aanbiedingen werkt minder effectief, omdat de usual suspects al bereikt zijn. De contingentenaanpak van TNO biedt een oplossing: met AI worden geschikte woningen en doelgroepen geselecteerd, die gericht een specifiek aanbod ontvangen. Tien Noord-Hollandse gemeenten namen de proef op de som, met veelbelovende resultaten. (TNO Nieuws, 17 maart 2025)

In 2024 was de uitstoot van broeikasgassen 1,6 procent lager dan in 2023. Deze daling is kleiner dan in de twee jaren ervoor. Toen daalde de uitstoot van broeikasgassen ongeveer 7 procent daalde. De lichte daling in 2024 komt omdat de elektriciteits- en mobiliteitssectoren minder uitstootten, terwijl de industrie juist meer uitstootte. Dit melden RIVM/Emissieregistratie en het CBS(Centraal Bureau voor de Statistiek) op basis van de voorlopige kwartaalcijfers over de broeikasgassenuitstoot. (RIVM, 12 maart 2025)

De beschikbaarheid van drinkwater staat onder druk. Ook voor drinkwater is meer ruimte nodig om in de toekomst de productie te waarborgen. Dat drinkwater uit de kraan op termijn niet vanzelfsprekend is, is een relatief nieuw vraagstuk en een urgent en groeiend probleem. Dit speelt in heel Nederland en ook specifiek in de Metropoolregio Amsterdam (MRA), zo blijkt uit onderzoek. (Metropoolregio Amsterdam Nieuws, 12 maart 2025)

Veel riolering in Nederland is de komende jaren toe aan vernieuwing. Door klimaatverandering worden tegenwoordig zwaardere eisen gesteld aan de rioleringssystemen. Dit vraagt om grote investeringen van gemeenten en veel werk voor grond-, weg- en waterbouwbedrijven. De versnelling van de vernieuwing is nog niet op gang gekomen en personeelstekorten dreigen de opgave in de weg te zitten. De volksgezondheid staat daarmee op het spel. (Persbericht ABN AMRO, 13 maart 2025)

- Besluit van 24 februari 2025 tot vaststelling van het tijdstip of tot bepaling van de termijn genoemd in enkele artikelen van de Aanvullingswet geluid Omgevingswet, het Omgevingsbesluit en het Invoeringsbesluit Omgevingswet

- Kamerbrief over subsidieregeling voor de stimulering van verduurzaming van maatschappelijk vastgoed

- Tweede voortgangsrapportage Integraal National Energie en Klimaatplan (INEK) 2021-2030
- Definitief ontwerp-Klimaatplan 2025-2035
- Kamerbrief met kabinetsreactie op rapport 'Hoe blijft de gasrekening betaalbaar?'

- Geluidbeleid en openstelling Centrale voorziening geluidgegevens
- Bereikbaarheid op peil - Kabinetsstandpunt en achtergrondrapportage
- Kamerbrief bij Handreiking zorgplicht onder artikel 13 van de Wet bodembescherming bij bodemverontreiniging met PFAS

Tamia Peereboom deed acht maanden onderzoek naar mobiliteitsrechtvaardigheid in de provincie Noord-Holland en haar ‘coastal sister state’ Californië. Daar hebben plattelandsbewoners al sinds 2019 toegang tot betaalbare, volledig elektrische deelauto’s, strategisch geplaatst bij huishoudens met een laag inkomen. Peereboom ontdekte hoe deze aanpak inspirerende lessen biedt voor Nederland. (Binnenlands Bestuur, 16 maart 2025)

Tussen 2011 en 2021 is de verstedelijking in Nederland verder toegenomen. Bevolkingskrimp kwam het meest voor in de kleinere bevolkingskernen, terwijl de grotere kernen vaak groeiden. Dit blijkt uit een nieuwe analyse van de demografische ontwikkelingen in bevolkingskernen tussen 2011 en 2021 door het CBS. (CBS, 18 maart 2025)

Door demografische ontwikkelingen krimpt de beroepsbevolking van Nederland, terwijl die van de meeste ontwikkelingslanden toeneemt. Smith et al. schatten met behulp van een algemeen-evenwichtsmodel dat de omvang van de Nederlandse economie in 2050 2,3 procent groter zou zijn zonder de demografische veranderingen. Met name de grote demografische veranderingen in Duitsland en China hebben gevolgen voor Nederland. Immigratie, met name van hooggeschoolde werknemers, kan de afname van de beroepsbevolking in de meeste sectoren verzachten. (ESB, 12 maart 2025)